Cùng tìm hiểu một số đề đọc hiểu Nơi dựa (Nguyễn Đình Thi) để làm quen với các dạng câu hỏi đọc hiểu về tác phẩm này trong các kì thi sắp tới nhé!
Đề đọc hiểu Nơi dựa (Nguyễn Đình Thi) – Đề số 1
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
NƠI DỰA
Người đàn bà nào dắt đứa nhỏ đi trên đường kia ?
Khuôn mặt trẻ đẹp chim vào những miền xa nào..
Đứa bé đang lẫm chẫm muôn chạy lên, hai chân nó cứ ném về phía trước, bàn tay hoa hoa một điệu múa kì lạ.
Và cái miệng líu lo không thành lời, hát một bài hát chưa từng có.
Ai biết đâu, đứa bé bước còn chưa vững lại chính là nơi dựa cho người đàn bà kia sống.
Người chiến sĩ nào đỡ bà cụ trên đường kia?
Đôi mắt anh có cái ánh riêng của đôi mắt đã nhiều lần nhìn vào cái chết.
Bà cụ lưng còng tựa trên cánh tay anh bước từng bước run rẩy.
Trên khuôn mặt già nua, không biết bao nhiêu nếp nhăn đan vào nhau, mỗi nếp nhăn chứa đựng bao nỗi cực nhọc gắng gỏi một đời.
Ai biết đâu, bà cụ bước không còn vững lại chính là nơi dựa cho người chiến sĩ kia đi qua những thử thách.
(Nguyễn Đình Thi, Tia nắng, NXB Văn học, Hà Nội, 1983)
Câu 1: Xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản trên.
Câu 2: Hãy chỉ ra nghịch lí trong hai câu in đậm của văn bản trên.
Câu 3: Qua văn bản trên, anh/ chị hiểu thế nào là nơi dựa của mỗi con người trong cuộc đời?
Câu 4: Xác định các dạng của phép điệp trong văn bản trên và nêu hiệu quả nghệ thuật của chúng.
Trả lời
Câu 1:
Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuật/ văn chương.
Câu 2:
Nghịch lí trong hai câu in đậm của văn bản: Thông thường người yếu đuối tìm nơi dựa ở người vững mạnh. Ở đây ngược lại. Người mẹ trẻ khỏe dựa vào đứa con mới biết đi chập chững. Anh bộ đội dạn dày chiến trận dựa vào cụ già bước từng bước run rẩy trên đường.
Câu 3:
Nơi dựa của mỗi người trong cuộc đời mà bài thơ đề cập đến là nơi dựa tinh thần, nơi con người tìm thấy niềm vui, ý nghĩa sống, …
Câu 4:
Các dạng của phép điệp trong văn bản: điệp từ (đứa bé, bà cụ, …), điệp ngữ (ai biết đâu, lại chính là nơi dựa, …), điệp cấu trúc (câu mở đầu của 2 đoạn có cấu trúc giống nhau, câu kết của 2 đoạn cũng vậy), điệp kết cấu giữa hai đoạn.
……………………………………………………………….
Đề đọc hiểu Nơi dựa (Nguyễn Đình Thi) – Đề số 2
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi
(1) Người đàn bà nào dắt đứa nhỏ đi trên đường kia?
Khuôn mặt trẻ đẹp chìm vào những miền xa nào…
Đứa bé đang lẫm chẫm muốn chạy lên, hai chân nó cứ ném về phía trước, bàn tay hoa hoa một điệu múa kì lạ.
Và cái miệng líu lo không thành lời, hát một bài hát chưa từng có.
Ai biết đâu, đứa bé bước còn chưa vững lại chính là nơi dựa cho người đàn bà kia sống.
(2) Người chiến sĩ nào đỡ bà cụ trên đường kia?
Đôi mắt anh có cái ánh riêng của đôi mắt đã nhiều lần nhìn vào cái chết.
Bà cụ lưng còng tựa trên cánh tay anh bước từng bước run rẩy.
Trên khuôn mặt già nua, không biết bao nhiêu nếp nhăn đan vào nhau, mỗi nếp nhăn chứa đựng bao nỗi cực nhọc gắng gỏi một đời.
Ai biết đâu, bà cụ bước không còn vững lại chính là nơi dựa cho người chiến sĩ kia đi qua những thử thách.
(Nơi dựa – Nguyễn Đình Thi, Tia nắng, NXB Văn học, Hà Nội, 1983)
Câu 1. Anh/chị hiểu như thế nào về “nơi dựa” trong cuộc sống?
Câu 2. Xác định những nơi dựa được đề cập trong văn bản.
Câu 3. Chỉ ra nghịch lý về “nơi dựa” được tác giả đề cập trong hai câu in đậm. Từ nghịch lý đó, anh/chị hiểu gì về quan niệm “nơi dựa” của tác giả?
Câu 4. Xác định những điểm tương đồng về hình thức của đoạn (1) và (2). Những điểm tương đồng đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung văn bản
Hiệu quả nghệ thuật: tạo sự cân xứng, nhịp nhàng, hài hòa giữa hai đoạn thơ, góp phần khẳng định nơi dựa của mỗi người trong cuộc sống chính là nơi ta tìm thấy niềm vui và hạnh phúc.
Trả lời:
Câu 1:
“Nơi dựa” trong cuộc sống là chỗ để con người ta dựa dẫm, ỷ lại mỗi khi tuyệt vọng, nơi đó không chứa sức mạnh, năng lượng nhưng lại vô cùng vững vàng, giúp con người hồi phục về thể chất lẫn tinh thần
Câu 2:
Những nơi dựa được đề cập đến trong văn bản là: cậu bé và cụ già
Câu 3:
Nghịch lý về “nơi dựa” được tác giả đề cập trong hai câu in đậm: cậu bé và cụ già là hai đối tượng yếu ớt về thể chất, người mẹ và người chiến sĩ kia còn khoẻ mạnh, tưởng chừng như họ chính là chỗ dựa cho cậu bé và cụ già nhưng không, họ lại là người cần một chỗ dựa, chỗ dựa ấy đến từ cậu bé và cụ già. Đó là chỗ dựa tinh thần to lớn, vững chắc nhất.
-> Qua đó, ta thấy được quan niệm của tác giả về “nơi dựa”. Nơi dựa không phải chỉ là vật chất, là bờ vai rộng để tựa vào mà nơi dựa còn bao gồm cả mặt tinh thần. Con người bị chi phối bởi tinh thần, nếu không có chỗ dựa tinh thần, con người sẽ trở nên sa sút, vì vậy, trong câu truyện trên, ta mới thấy được nghịch lý nhưng lại cực kì thuyết phục
Câu 4:
– Những điểm tương đồng về hình thức của đoạn (1) và (2):
Cấu trúc của hai đoạn là giống nhau: mở đầu bằng một câu hỏi, sau đó nói đến người khoẻ mạnh (người mẹ, chiến sĩ), rồi mới nói đến người yếu hơn về sức mạnh (cậu bé, cụ già), cuối cùng đưa ra nghịch lý
– Những điểm tương đồng đó có tác dụng là:
+ Tạo sự cân xứng, nhịp nhàng, hài hoà giữa hai đoạn văn
+ Việc viết hai đoạn tương đồng chính là lặp lại cấu trúc câu, càng nhấn mạnh thêm sự quan trọng của chỗ dựa, đồng thời cho thấy rằng, nơi dựa mở rộng ra còn có nơi dựa tinh thần.
………………………………………………………………………….
Đề đọc hiểu Nơi dựa (Nguyễn Đình Thi) – Đề số 3
Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu:
NƠI DỰA
Người đàn bà nào dắt đứa nhỏ đi trên đường kia ?
Khuôn mặt trẻ đẹp chìm vào những miền xa nào.
Đứa bé đang lẫm chẫm muốn chạy lên, hai chân nó cứ ném về phía trước, bàn tay hoa hoa một điệu múa kì lạ.
Và cái miệng líu lo không thành lời, hát một bài hát chưa từng có.
Ai biết đâu, đứa bé bước còn chưa vững lại chính là nơi dựa cho người đàn bà kia sống.
Người chiến sĩ nào đỡ bà cụ trên đường kia?
Đôi mắt anh có cái ánh riêng của đôi mắt đã nhiều lần nhìn vào cái chết.
Bà cụ lưng còng tựa trên cánh tay anh bước từng bước run rẩy.
Trên khuôn mặt già nua, không biết bao nhiêu nếp nhăn đan vào nhau, mỗi nếp nhăn chứa đựng bao nỗi cực nhọc gắng gỏi một đời.
Ai biết đâu, bà cụ bước không còn vững lại chính là nơi dựa cho người chiến sĩ kia đi qua những thử thách.
(Nguyễn Đình Thi, Tia nắng, NXB Văn học, Hà Nội, 1983, tr.126)
Câu 1: Xác định thể thơ của bài thơ trên.
Câu 2: Bài thơ viết về nội dung gì?
Câu 3: Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép lặp cú pháp được sử dụng trong bài thơ.
Câu 4: Bài thơ trên gửi đến chúng ta thông điệp gì?
Trả lời:
Câu 1: Nêu được thể thơ: Thơ – văn xuôi
Câu 2: Nêu nội dung chính của bài thơ: Nơi dựa của mỗi người trong cuộc đời chính là nơi dựa tinh thần, nơi con người tìm thấy niềm vui, niềm hạnh phúc và ý nghĩa của cuộc sống.
Câu 3: Phân tích phép lặp cú pháp: câu mở đầu và câu kết của 2 đoạn thơ có cấu trúc giống nhau.
– Hiệu quả nghệ thuật:
+ Tạo nên sự cân xứng, hài hòa, nhịp nhàng giữa 2 đoạn thơ.
+ Góp phần khẳng định, nhấn mạnh nội dung của bài thơ: Nơi dựa của mỗi người trong cuộc đời chính là nơi dựa tinh thần, nơi con người tìm thấy niềm vui, niềm hạnh phúc và ý nghĩa của cuộc sống.
Câu 4: Trình bày được thông điệp: Trong cuộc đời nơi dựa là nơi con người tìm thấy niềm vui, niềm hạnh phúc và ý nghĩa của cuộc sống.
…………………………………………………………………
Đề đọc hiểu Nơi dựa (Nguyễn Đình Thi) – Đề số 4
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
NƠI DỰA
Người đàn bà nào dắt đứa nhỏ đi trên đường kia?
Khuôn mặt trẻ đẹp chìm vào những miền xa nào…
Đứa bé đang lẫm chẫm muốn chạy lên, hai chân nó cứ ném về phía trước, bàn tay hoa hoa một điệu múa kì lạ.
Và cái miệng nhỏ líu lo không thành lời, hát một bài hát chưa từng có.
Ai biết đâu, đứa bé bước còn chưa vững lại chính là nơi dựa cho người đàn bà kia sống.
Người chiến sĩ nào đỡ bà cụ trên đường kia?
Đôi mắt anh có cái ánh riêng của đôi mắt đã nhiều lần nhìn vào cái chết.
Bà cụ lưng còng tựa trên cánh tay anh, bước từng bước run rẩy.
Trên khuôn mặt già nua, không biết bao nhiêu nếp nhăn đan vào nhau, mỗi nếp nhăn chứa đựng bao nỗi cực nhọc gắng gỏi một đời.
Ai biết đâu, bà cụ bước không còn vững lại chính là nơi dựa cho người chiến sĩ kia đi qua những thử thách.
(Nguyễn Đình Thi, Tia nắng, NXB Văn học, Hà Nội, 1983)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ. Bài thơ thuộc thể thơ nào?
Câu 2: Xác định phong cách chức năng ngôn ngữ của bài thơ trên.
Câu 3: Giải thích nhan đề “Nơi dựa” của bài thơ. Nêu nội dụng chính của bài thơ.
Câu 4: Hai phần của bài thơ có gì giống nhau?
Câu 5: Hãy chỉ ra nghịch lí trong hai câu in đậm của văn bản.
Câu 6: Xác định các dạng của phép điệp trong văn bản trên và nêu hiệu quả nghệ thuật của chúng.
Câu 7: Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép l p cú pháp được sử dụng trong bài thơ.
Câu 8: Theo anh/chị, đôi mắt “có cái ánh riêng của đôi mắt đã nhiều lần nhìn vào cái chết” là đôi mắt như thế nào? Điều đó cho ta biết điều gì về người chiến sĩ trong bài thơ?
Câu 9: Liệt kê những từ láy được sử dụng trong bài thơ và phân tích hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng từ láy đó.
Câu 10: Bài thơ được chia làm 2 phần, với hai bối cảnh tưởng như không hề liên quan tới nhau, nhưng thực ra lại có liên kết ch t chẽ. Theo anh/chị, sự liên kết đó được tạo nên bởi những yếu tố nào?
Trả lời:
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ là: biểu cảm.
– Thể thơ của bài thơ trên là: thơ – văn xuôi.
Câu 2: Phong cách chức năng ngôn ngữ của văn bản trên là: Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
– Tính cá thể hóa: Dùng :”khuôn mặt trẻ đẹp”, “hai chân nó cứ ném về phía trước”, “ bàn tay hoa hoa một điệu múa kì lạ”, “cái miệng líu lo không thành lời” để tả về “đứa nhỏ” trong văn bản. Và “lưng còng”, “bước từng bước run rẩy”, “khuôn mặt già nua”, “nếp nhăn đan vào nhau” để nói về “bà cụ” trong văn bản.
– Tính hình tượng: dùng hình ảnh “đứa nhỏ” và “bà cụ” để thể hiện sinh động và tinh tế “nơi dựa” mà tác giả muốn gửi cho người đọc thông qua đoạn văn.
Câu 3: Giải thích nhan đề của bài thơ: “Nơi dựa” là chỗ, nơi (vị trí người và vật) để ta tựa vào nhằm có thêm sức mạnh (vật chất và tinh thần). “Nơi dựa” trong bài thơ là nơi dựa về mặt tinh thần, tình cảm của con người.
– Nội dung chính của bài thơ: Nơi dựa của mỗi người trong cuộc đời chính là nơi dựa tinh thần, nơi con người tìm thấy niềm vui, niềm hạnh phúc và ý nghĩa của cuộc sống.
Câu 4: Hai phần của bài thơ giống nhau ở chỗ: Hai phần của bài thơ có cách cấu trúc và hình tượng tương tự như nhau. Cụ thể là: số lượng câu thơ ở mỗi phần như nhau đều co1 hai hình tượng và cùng làm nổi bật chủ đề của bài thơ.
Câu 5: Nghịch lí trong hai câu in đậm của văn bản: Thông thường, người yếu đuối tìm nơi dựa ở người vững mạnh. Ở đây ngược lại. Người mẹ trẻ khỏe dựa vào đứa con mới biết đi chập chững.
Anh bộ đội dạn dày chiến trận dựa vào cụ già bước từng bước run rẩy trên đường.
Câu 6:
– Các dạng của phép điệp trong văn bản: điệp từ (đứa bé, bà cụ,…), điệp ngữ (ai biết đâu, lại chính là nơi dựa,…), điệp cấu trúc (câu mở đầu của 2 đoạn có cấu trúc giống nhau, câu kết của 2 đoạn cũng vậy), điệp kết cấu giữa hai đoạn.
– Hiệu quả nghệ thuật: tạo sự cân xứng, nhịp nhàng, hài hòa giữa hai đoạn thơ, góp phần khẳng định nơi dựa của mỗi người trong cuộc sống chính là nơi ta tìm thấy niềm vui và hạnh phúc.
Câu 7: Phân tích phép lặp cú pháp: câu mở đầu và câu kết của 2 đoạn thơ có cấu trúc giống nhau.
– Hiệu quả nghệ thuật:
+ Tạo nên sự cân xứng, hài hòa, nhịp nhàng giữa 2 đoạn thơ.
+ Góp phần khẳng định, nhấn mạnh nội dung của bài thơ: Nơi dựa của mỗi người trong cuộc đời chính là nơi dựa tinh thần, nơi con người tìm thấy niềm vui, niềm hạnh phúc và ý nghĩa của cuộc sống.
Câu 8:
– Đôi mắt “có cái ánh riêng của đôi mắt đã nhiều lần nhìn vào cái chết” là đôi mắt bình thản, đã qua nhiều trải nghiệm, ung dung trước những biến thiên của cuộc đời.
– Qua đôi mắt cho ta thấy người chiến sĩ đã qua nhiều trải nghiệm, chứng kiến nhiều hy sinh, mất mát, rèn rũa cho anh lòng dũng cảm, sự can trường.
Câu 9:
– Các từ láy được sử dụng trong bài thơ: lẫm chẫm, líu lo, run rẩy, gắng gỏi
– Hiệu quả nghệ thuật: miêu tả cụ thể hơn hình dáng, đ c điểm của em bé, cụ già – những chỗ dựa tinh thần cho người đàn bà, người chiến sĩ.
Câu 10: Bài thơ được chia làm 2 phần, với hai bối cảnh tưởng như không hề liên quan tới nhau, nhưng thực ra lại có liên kết ch t chẽ. Sự liên kết đó chính là liên kết ở chủ đề: nơi dựa, chỗ dựa tinh thần của người tưởng như gan góc, can trường nhưng lại cần dựa tinh thần để tiếp thêm sức mạnh của những người tưởng như nhỏ bé, yếu đuối
………………………………………………………………..
Đề đọc hiểu Nơi dựa (Nguyễn Đình Thi) – Đề số 5
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
NƠI DỰA
Người đàn bà nào dắt đứa nhỏ đi trên đường kia?
Khuôn mặt trẻ đẹp chim vào những miền xa nào…
Đứa bé đang lẫm chẫm muôn chạy lên, hai chân nó cứ ném về phía trước, bàn tay hoa hoa một điệu múa kì lạ.
Và cái miệng líu lo không thành lời, hát một bài hát chưa từng có.
Ai biết đâu, đứa bé bước còn chưa vững lại chính là nơi dựa cho người đàn bà kia sống.
Người chiến sĩ nào đỡ bà cụ trên đường kia?
Đôi mắt anh có cái ánh riêng của đôi mắt đã nhiều lần nhìn vào cái chết.
Bà cụ lưng còng tựa trên cánh tay anh bước từng bước run rẩy.
Trên khuôn mặt già nua, không biết bao nhiêu nếp nhăn đan vào nhau, mỗi nếp nhăn chứa đựng bao nỗi cực nhọc gắng gỏi một đời.
Ai biết đâu, bà cụ bước không còn vững lại chính là nơi dựa cho người chiến sĩ kia đi qua những thử thách.
(Nguyễn Đình Thi, Tia nắng, NXB Văn học, Hà Nội, 1983)
Câu 1: (0.5 điểm) Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ nào?
Câu 2: (0.5 điểm) Xác định biện pháp tu từ trong văn bản trên.
Câu 3: (1 điểm) Em hiểu như thế nào về “nơi dựa” trong hai câu: “Ai biết đâu, đứa bé bước còn chưa vững lại chính là nơi dựa cho người đàn bà kia sống” và “Ai biết đâu, bà cụ bước không còn vững lại chính là nơi dựa cho người chiến sĩ kia đi qua những thử thách”.
Câu 4: (1 điểm) Từ văn bản trên, em có suy nghĩ gì về nơi dựa trong cuộc sống?
……………………………………………………
Đăng bởi: Thcs-thptlongphu.edu.vn
Chuyên mục: Tổng hợp
