Hóa 8 bài 42: Cách tính nồng độ phần trăm, nồng độ mol của dung dịch

Hóa 8 bài 42: Cách tính nồng độ phần trăm, nồng độ mol của dung dịch. Nồng độ mol và nồng độ phần trăm của dung dịch là khái niệm quan trọng mà các em cần nắm vững để giải nhiều bài toán liên quan đến tính nồng độ mol, hay nồng độ phần trăm của dung dịch trước và sau phản ứng.

Vậy nồng độ dung dịch là gì? công thức và cách tính nồng độ mol, nồng độ phần trăm của dung dịch như thế nào? làm sao để tìm nồng độ dung dịch sau phản ứng, chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết này. Đồng thời, vận dụng giải các bài tập liên quan đến tính nồng độ mol, nồng độ phần trăm của dung dịch trước và sau phản ứng hóa học.

I. Nồng độ phần trăm của dung dịch

1. Ý nghĩa của nồng độ phần trăm

– Nồng độ phần trăm của dung dịch cho ta biết số gam chất tan có trong 100 gam dung dịch.

2. Công thức tính nồng độ phần trăm

+ Công thức: C% = .100%

– Trong đó:

C% là nồng độ phần trăm của dung dịch

m_ct là Khối lượng chất tan (gam)

m_dd là Khối lượng dung dịch (gam); m_dd = m_{dung môi} + m_{chất tan}

+ Các công thức suy ra từ công thức tính nồng độ phần trăm

– Công thức tính khối lượng chất tan:m_ct = (C%.m_dd):100%

– Công thức tính khối lượng dung dịch: m_dd = (m_ct.100%):C%

3. Một số ví dụ vận dụng công thức tính nồng độ phần trăm

– Ví dụ 1: Hoà tan 10 gam đường vào 40 gam nước. Tính nồng độ phần trăm của dung dịch thu được.

* Lời giải: Theo bài ra, ta có: m_dd   = m_dm + m_ct   = 40+10=50 (gam).

– Áp dụng công thức tính nồng độ phần trăm, ta có:

 C% = .100% = (10.100) : 50 = 20%

– Ví dụ 2: Tính khối lượng NaOH có trong 200 gam dd NaOH 15%

* Lời giải: Theo bài ra, ta có:

m_NaOH = (C%.m_dd):100 = (15%.200):100% = 30 (gam).

– Ví dụ 3: Hoà tan 20 gam muối vào nước được dd có nồng độ 10%

a) Tính khối lượng dd nước muối thu được

b) Tính khối lượng nước cần dựng cho sự pha chế

* Lời giải: Theo bài ra, ta có:

a) m_dd=(m_muối.100%):C% = (20.100%):10% = 200 (gam).

b) m_nước=m_dd-m_muối = 200-20 = 180 (gam).

II. Nồng độ Mol của dung dịch

1. Ý nghĩa của nồng độ mol dung dịch

– Nồng độ mol của dung dịch cho biết số mol chất tan có trong 1 lít dung dịch

2. Công thức tính nồng nộ mol dung dịch

+ Công thức:  (mol/l).

– Trong đó:

C_M : là nồng độ mol

n : là số mol chất tan

V_dd : là thể tích dung dịch (lít)

+ Các công thức suy ra từ công thức tính nồng độ mol của dung dịch

– Công thức tính số mol chất tan: n = C_M.V_dd (mol).

– Công thức tính thể tích dung dịch:  (lít).

3. Một số ví dụ vận dụng công thức tính nồng độ mol

– Ví dụ 1: Trong 200 ml dd có hoà tan 16 gam NaOH. Tính nồng độ mol của dd.

* Lời giải:

– Đổi: 200ml=0,2 lít; theo bài ra, ta có:

n_NaOH=16/40=0,4 (mol).

– Áp dụng công thức tính nồng độ mol: C_M=n/V=0,4/0,2 = 2 (M).

– Ví dụ 2: Tính khối lượng H₂SO₄ có trong 50ml dd H₂SO₄ 2M

* Lời giải:

– Tính số mol H₂SO₄ có trong dd H₂SO₄ 2M.

 n_H2SO4 = C_M.V=2.0,05 =0,1 (mol).

⇒ m_H2SO4 = n.M=0,1.98=9,8 (gam).

III. Bài tập tính nồng độ phần trăm và nồng độ mol dung dịch

Bài 1 trang 145 sgk hoá 8: Bằng cách nào có được 200g dung dịch BaCl₂ 5%.

A. Hòa tan 190g BaCl₂ trong 10g nước.

B. Hòa tan 10g BaCl₂ trong 190g nước.

C. Hoàn tan 100g BaCl₂ trong 100g nước.

D. Hòa tan 200g BaCl₂ trong 10g nước.

E. Hòa tan 10g BaCl₂ trong 200g nước.

* Lời giải bài 1 trang 145 sgk hoá 8:

– Đáp án đúng: B.Hòa tan 10g BaCl₂ trong 190g nước.

– Áp dụng công thức suy ra từ CT tính nồng độ phần trăm, ta có:

m_ct = (C%.m_dd)/100% = (5%.200)/100% = 10 (g).

mà m_dd = m_ct + m_nước ⇒ m_nước = m_dd – m_ct = 200 – 10 = 190 (g).

Bài 2 trang 145 sgk hoá 8: Tính nồng độ mol của 850ml dung dịch có hòa tan 20g KNO₃.Kết quả là:

a) 0,233M.   b) 23,3M.

c) 2,33M.   d) 233M.

* Lời giải bài 2 trang 145 sgk hoá 8:

– Đáp số đúng: a. 0,233M.

– Theo bài ra, ta có:n_KNO3 = 20/101 = 0,198 (mol).

– 850 ml = 0,85 (lít) ⇒ C_{M (KNO3)} = n/V = 0,198/0,85 = 0,233 (M).

Bài 3 trang 146 sgk hoá 8: Hãy tính nồng độ mol của mỗi dung dịch sau:

a) 1 mol KCl trong 750ml dung dịch.

b) 0,5 mol MgCl₂ trong 1,5 lít dung dịch.

c) 400g CuSO₄ trong 4 lít dung dịch.

d) 0,06 mol Na₂CO₃ trong 1500ml dung dịch.

* Lời giải bài 3 trang 146 sgk hoá 8:

– Áp dụng công thức tính nồng độ mol: C_M = n/V.

– Lưu ý: các em nhớ đổi đơn vị thể tích từ ml sang lít.

a) 1 mol KCl ⇒ n_KCl = 1; 750ml dung dịch = 0,75 lít dung dịch ⇒ V_dd = 0,75 (l).

⇒ C_{M (KCl)} = n/V = 1/0,75 = 1,33 (M).

b) C_{M (MgCl2)} = n/V = 0,5/1,5 = 1,33 (M).

c) n_CuSO4 = 400/160 = 2,5 (mol)

⇒ C_{M (CuSO4)} = 2,5/4 = 0,625 (M).

d) C_{M (Na2CO3)} = 0,06/1,5 = 0,04 (M).

Bài 4 trang 146 sgk hoá 8: Hãy tính số mol và số gam chất tan trong mỗi dung dịch sau:

a) 1 lít dung dịch NaCl 0,5M.

b) 500ml dung dịch KNO₃ 2M.

c) 250ml dung dịch CaCl₂ 0,1M.

d) 2 lít dung dịch Na₂SO₄ 0,3M.

* Lời giải bài 4 trang 146 sgk hoá 8: 

– Áp dụng công thức suy ra từ công thức tính nồng độ mol: n = C_M.V

– Và công thức tính khối lượng: m = n.M

a) 1 lít dung dịch NaCl 0,5M ⇒ V_dd = 1 lít; C_M = 0,5M.

⇒ n_NaCl = C_M.V = 1.0,5 = 0,5 (mol) ⇒ m_NaCl = m = n.M_NaCl = 0,5.(23 +35,5) = 29,25 (g).

b) n_KNO3 = 2.0,5 = 1 (mol) ⇒ m_KNO3 = 1.101 = 101 (g).

c) n_CaCl2 = 0,1.0,25 = 0,025 (mol) ⇒ m_CaCl2 = 0,025.(40 + 71) = 2,775 (g).

d) n_Na2SO4 = 0,3.2 = 0,6 (mol) ⇒ m_Na2SO4 = 0,6.142 = 85,2 (g).

Bài 5 trang 146 sgk hoá 8: Hãy tính nồng độ phần trăm của những dung dịch sau:

a) 20g KCl trong 600g dung dịch.

b) 32g NaNO₃ trong 2kg dung dịch.

c) 75g K₂SO₄ trong 1500g dung dịch.

* Lời giải bài 5 trang 146 sgk hoá 8:

– Áp dụng công thức tính nồng độ phần trăm.

– Lưu ý: đổi đơn vị khối lượng từ kg sang gam.

a) C% _(KCl) = (m_ct.100%)/m_dd = (20.100%)/60 = 3,33%

b) 2kg = 2000 (g).

⇒ C% _(NaNO3) = (32.100%)/2000 = 1,6%

c) C% _(K2SO4) = (75.100%)/1500 = 5%.

Bài 6 trang 146 sgk hoá 8: Tính số gam chất tan cần dùng để pha chế mỗi dung dịch sau:

a) 2,5 lít dung dịch NaCl 0,9M.

b) 50g dung dịch MgCl₂ 4%.

c) 250ml dung dịch MgSO₄ 0,1M.

* Lời giải bài 6 trang 146 sgk hoá 8:

– Áp dụng công thức suy ra từ công thức tính nồng độ mol và nồng độ phần trăm.

m_ct = n.V; m_ct = (m_dd.C%)/100%

– Số gam chất tan cần dùng để pha chế các dung dịch:

a) n_NaCl = C_M .V = 2,5.0,9 = 2,25 (mol).

⇒ m_NaCl = 2,25.(23 + 35,5) = 131,625 (g).

b) m_MgCl2 = (50.4%)/100% = 2 (g).

c) n_MgSO4 = n.V = 0,1.0,25 = 0,025 (mol)

⇒ m_MgSO4 = n.M = 0,025.(24 + 64 + 32) = 3 (g).

 

Bài 7 trang 146 sgk hoá 8: Ở nhiệt độ 25^oC độ tan của muối ăn là 36g của đường là 204g. Hãy

tính nồng đồ phần trăm của các dung dịch bão hòa muối ăn và đường ở nhiệt độ trên.

* Lời giải bài 7 trang 146 sgk hoá 8:

– Muối ăn là NaCl, theo bài ra, ta có:

m_{dd (muối ăn bão hoà)} = 100 + 36 = 136 (g).

⇒ C% _(NaCl) = (m_ct.100%)/m_dd = (36.100%)/136 = 26,47%.

m_{dd (đường bão hoà)} = 100 + 204 = 304 (g).

⇒ C% _(đường) = (204.100%)/304 = 67,1%.

Hy vọng với bài viết về cách tính nồng độ phần trăm và nồng độ mol của dung dịch và vận dụng giải bài tập ở trên giúp các em tự tin hơn khi gặp các dạng toán này. Mọi góp ý và thắc mắc các em vui lòng để lại bình luận dưới bài viết để ghi nhận và hỗ trợ. Chúc các em học tập tốt!

Giáo Dục