Cùng tìm hiểu một số đề đọc hiểu Tự học – một nhu cầu thời đại của Nguyễn Hiến Lê để làm quen với các dạng câu hỏi đọc hiểu về văn bản này trong các kì thi em nhé!
3 đề đọc hiểu Tự học – Một nhu cầu thời đại
Đề đọc hiểu số 1:
Đọc phần văn bản sau và thực hiện yêu cầu bên dưới:
“… Cái thú tự học cũng giống cái thú đi chơi bộ ấy. Tự học cũng là một cuộc du lịch, du lịch bằng trí óc, một cuộc du lịch say mê gấp trăm lần du lịch bằng chân, vì nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian. Những sự hiểu biết của loài người là một thế giới mênh mông. Kể làmsao hết được những vật hữu hình và vô hình mà ta sẽ thấy trong cuộc du lịch bằng sách vở ?
Ta cũng được tự do, muốn đi đâu thì đi, ngừng đâu thì ngừng. Bạn thích cái xã hội ở thời Đường bên Trung Quốc thì đã có những thi nhân đại tài tả viên “Dạ minh châu” của Đường Minh Hoàng, khúc “Nghê thường vũ y” của Dương Quý Phi cho bạn biết. Tôi thích nghiên cứu đời con kiến, con sâu – mỗi vật là cả một thế giới huyền bí đấy, bạn ạ – thì đã có J.H.Pha-brow và hàng chục nhà sinh vật học khác sẵn sàng kể chuyện cho tôi nghe một cách hóm hỉnh hoặc thi vị.
Đương học về kinh tế, thấy chán những con số ư? Thì ta bỏ nó đi mà coi cảnh hồ Ba Bể ở Bắc Cạn hay cảnh núi non Thụy Sĩ, cảnh trời biển ở Ha-oai. Hoặc không muốn học nữa thì ta gấp sách lại, chẳng ai ngăn cản ta cả…”
(Theo Nguyễn Hiến Lê, Tự học – một nhu cầu thời đại NXB Văn hóa –Thông tin , Hà Nội,2003)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng ở phần văn bản trên.(0.5 đ)
Câu 2. Hãy chỉ ra những thao tác lập luận trong phần văn bản “…Cái thú tự học cũng giống cái thú đi chơi bộ ấy. Tự học cũng là một cuộc du lịch, du lịch bằng trí óc, một cuộc du lịch say mê gấp trăm lần du lịch bằng chân, vì nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian. Những sự hiểu biết của loài người là một thế giới mênh mông. Kể làm sao hết được những vật hữu hình và vô hình mà ta sẽ thấy trong cuộc du lịch bằng sách vở?” (0.5 đ)
Câu 3. Nêu ý hiểu của anh (chị ) về câu Tự học cũng là một cuộc du lịch, du lịch bằng trí óc, một cuộc du lịch say mê gấp trăm lần du lịch bằng chân, vì nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian.(1đ )
Câu 4. Thông điệp lớn nhất của phần văn bản trên đối với anh (chị )là gì?.( 1đ )
Đáp án
Câu 1. Đoạn văn sử dụng phương thức biểu đạt : nghị luận.
Câu 2. Thao tác lập luận sử dung trong phần văn bản(đoạn 1)là :
+ so sánh; “Đọc sách” –‘ thú đi chơi bộ.’
+ phân tích: những câu còn lại.
Câu 3. Giải thích từ :” Tự học” là tự tìm hiểu, tìm tòi, nghiên cứu…
“Du lịch” là hoạt động của con người nhằm khám phá, tham quan, giải trí trải nghiệm…
– Ý cả câu; Tự học là cái thú lớn giúp con người có được những khám phá trải nghiệm, biểu biết như du lịch nhưng là trong cả không gian lẵn thời gian.
Câu 4. Thông điệp lớn nhất ở phần văn bản trích là; Tự học ( Qua sách vở) đem lại ý nghĩa rất lớn với chúng ta.
(Nếu không thoát ý chỉ cho nửa số điểm của thông điệp) 0,5đ
…………………………………….
Đề đọc hiểu số 2:
Đọc phần văn bản sau và thực hiện yêu cầu bên dưới:
“Cái thú tự học cũng giống cái thú đi chơi bộ ấy. Tự học cũng là một cuộc du lịch, du lịch bằng trí óc, một cuộc du lịch say mê gấp trăm du lịch bằng chân, vì nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian. Những sự hiểu biết của loài người là một thế giới mênh mông. Kể làm sao được những vật hữu hình và vô hình mà ta sẽ thấy trong cuộc du lịch bằng sách vở?
[…] Tự học còn là một thú vui rất thanh nhã, nó nâng cao tâm hồn ta lên. Ta thấy như tự bắc được một cái cầu giữa tâm hồn ta và tâm hồn các danh nhân trong muôn thuở.
Chắc bạn còn nhớ lời của Von – te: Người siêng học lần lần tự khoác cho mình một cái tôn vọng mà chức tước, của cải đều không cho được”. […]
Thiêng liêng thay sự tự học! Mỗi lần vào một thư viện công cộng, tôi đều có cảm giác rờn rợn mà lâng lâng như vào một tòa đền […]. Ở đây không có hương, không có trầm nhưng có hàng chục, hàng trăm người đang tụng niệm, vì đọc sách có khác chi tụng kinh và sách vở nào đứng đắn mà chẳng là một cuốn kinh?”
(Nguyễn Hiến Lê, Tự học – một nhu cầu thời đại, NXB Văn hóa – thông tin, Hà Nội, 2003 – Trích theo Ngữ Văn 11 – Tập một – NXB GD 2009, tr 212)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên?
Câu 2: Hãy giải thích cụm từ “thú vui rất thanh nhã” mà người viết sử dụng trong đoạn trích trên.
Câu 3: Xác định các biện pháp tu từ và hiệu quả của nó trong câu văn sau: “Tự học cũng là một cuộc du lịch, du lịch bằng trí óc, một cuộc du lịch say mê gấp trăm du lịch bằng chân, vì nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian.”
Câu 4: Anh/ Chị có đồng tình với ý kiến của Nguyễn Hiến Lê: “sách nào đứng đắn mà chằng là một cuốn kinh?”. Vì sao?
Lời giải chi tiết
Câu 1:
Phương thức biểu đạt: nghị luận.
Câu 2:
“Thú vui rất thanh nhã” là niềm say mê vui thú mang sắc thái lịch sự, khiêm tốn không phô trương nhưng lại đem đến cho người đọc những niềm vui đích thực.
Câu 3:
_ Biện pháp nghệ thuật:
+ So sánh: so sánh tự học cũng như đi du lịch
+ Điệp từ: du lịch
_ Tác dụng: khẳng định vai trò, ý nghĩa của việc tự học đối với mỗi cá nhân.
Câu 4:
Vì:
– Một cuốn sách hay còn mang lại cho ta những tri thức, kinh nghiệm của nhân loại.
– Cuốn sách hay còn bồi đắp tư tưởng, tình cảm hướng con người đến cái đích chân – thiện – mĩ.
……………………………………………….
Đề đọc hiểu số 3:
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi bên dưới:
Cái thú tự học cũng giống cái thú đi chơi bộ ấy. Tự học cũng là một cuộc du lịch, du lịch bằng trí óc, một cuộc du lịch say mê gấp trăm du lịch bằng tay chân, vì nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian. Những sự hiểu biết của loài người là một thế giới mênh mông. Kể làm sao hết được những vật hữu hình và vô hình mà ta sẽ thấy trong cuộc du lịch bằng sách vở.
(Nguyễn Hiến Lê – Tự học – một nhu cầu thời đại)
Câu 1. Xác định những câu văn sử dụng thao tác lập luận so sánh, nêu tác dụng của việc so sánh đó.(1đ)
Câu 2. Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì? (1đ)
Câu 3. Viết một đoạn văn ngắn khoảng 5 -7 dòng, nêu ý kiến về vai trò quan trọng của việc tự học đối với mỗi học sinh.(1đ)
………………………………………………………
Trên đây là một số đề đọc hiểu Tự học – một nhu cầu thời đại (Nguyễn Hiến Lê) mà đã sưu tầm được, mong rằng sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ôn tập tại nhà!
Để các em có cái nhìn bao quát hơn về tầm quan trọng của việc tự học, muốn chia sẻ đến các em bài văn nghị luận xã hội về tinh thần tự học để các em tham khảo.
Đăng bởi: Thcs-thptlongphu.edu.vn
Chuyên mục: Tổng hợp
