Em hãy kể tên và nêu chức năng một số bộ phận của xe đạp?

Em hãy kể tên và nêu chức năng một số bộ phận của xe đạp là nội dung câu hỏi trong cuộc thi cuộc thi Giao lưu tìm hiểu An toàn giao thông lớp 3 năm 2022 – 2023. Nếu các em chưa biết câu trả lời thì hãy theo dõi đáp án do biên soạn trong bài viết dưới đây nhé.

Câu hỏi: Em hãy kể tên và nêu chức năng một số bộ phận của xe đạp?

Em hãy kể tên và nêu chức năng một số bộ phận của xe đạp?

Mẫu trả lời số 1:

Xe đạp không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn dùng để rèn luyện sức khỏe. Dưới đây là một số bộ phận của xe đạp và chức năng của chúng:

1. Bàn đạp xe đạp (pedal) là một bộ phận của xe có nhiệm vụ truyền lực từ chân người dùng vào xe giúp xe di chuyển. Bàn đạp có cấu tạo tương đối đơn giản gồm: một thân chính gắn với bàn đạp chân và một trục chính vặn vào phần cuối tay quay.

Khi xe hoạt động, chân người truyền lực vào trục quay phía dưới theo chuyển động tròn giúp xe tiến về phía trước

2. Xích xe đạp có dạng một dây dài được kết nối từ nhiều mắc xích nhỏ lại với nhau. Xích đóng vai trò kết nối phần trước xe (lái, đùi, đĩa) với phần sau xe (líp, hub). Nhờ chuỗi xích mà lực truyền động được chuyển đổi giúp xe tiến về phía trước.

Hầu hết xích xe đạp được làm bằng hợp kim thép, rất bền và có khả năng chịu lực cao. Để xe hoạt động trơn tru, bạn cần thường xuyên tra chất bôi trơn cho xích và líp

3. Líp

Líp xe đạp là một bộ phận bao gồm những đĩa răng xếp lên nhau thành tầng, được gắn ở giữa bánh sau của xe đạp. Số lượng răng ở các tầng này đều không giống nhau.

Líp đảm nhận vai trò là bộ phận nhận chuyển động từ xích và truyền đến bánh sau, giúp bánh xe quay theo chiều thuận và tiến về phía trước theo quán tính.

Líp xe đạp bao gồm 2 bộ phận chính: vành và cốt.

• Vành líp: Là phần các bánh răng xếp tầng nằm trên trung tâm bánh sau, gồm bánh răng phía ngoài và bánh răng phía trong có dạng răng cưa nghiêng về một phía ăn khớp với cá líp. Cá líp có dạng một lưỡi thép nhỏ.
• Cốt líp: Có hai rãnh để đặt 2 bánh răng, trong mỗi rãnh có một lò xo nhỏ hoặc một cái lẫy làm bằng sợi thép nhỏ có tính đàn hồi (còn gọi là râu tôm) luôn tì vào cá líp.

4. Nan hoa

Nan xe đạp là những thanh nhỏ làm bằng thép, giữ vai trò kết nối giữa trục xe với vành xe, giúp cố định hình dạng và tăng sức chịu lực cho bánh xe. Nhờ có nan hoa mà bánh xe được căng đều và không bị méo mó khi chuyển động.

5. Đùi

Đùi hay còn gọi là đùi đĩa xe đạp là bộ phận có kích thước lớn nhất trong hệ thống truyền lực của xe. Đùi đĩa được phân loại dựa trên số lượng xích líp và chia thành 3 loại: đùi đĩa đơn, đùi đĩa đôi và đùi đĩa ba.

• Đùi đĩa đơn: Có cấu tạo chỉ duy nhất một đĩa bảo vệ dây sên, thiết kế tương thích giữa mặt trong và mặt ngoài của chuỗi xích giúp sên được đặt đúng chỗ mà không cần chuyển líp trước hay bộ định hình dây sên. Đùi này được dùng thông dụng trong các dòng xe đạp phục vụ loại hình đổ đèo.
• Đùi đĩa đôi: Có cấu tạo giúp thu hẹp phạm vi dò đĩa và ít xảy ra hiện tượng chéo dây sên, gồm một vòng lớn 53 bánh răng (53T) và một vòng nhỏ 39 bánh răng (39T). Nhờ ưu điểm về cấu tạo nên đùi đôi thường được các tay đua chuyên nghiệp lựa chọn.
• Đùi đĩa ba: Thiết kế gồm 3 vòng gồm vòng ngoài 50T, vòng giữa 39T và vòng trong 30T, giúp người dùng dễ tùy chỉnh bánh răng lớn nhất nhưng lại có nhược điểm là dễ chéo dây sên. Đùi ba thường thấy ở các dòng xe đạp đường trường, xe địa hình thế hệ cũ,…

6. Săm, lốp

Săm hay lốp là phần vỏ ngoài của bánh xe, được làm từ cao su tổng hợp. Bánh xe có săm bao bọc bên ngoài giúp tăng độ êm khi xe chuyển động trên đường.

7. Trục giữa

Trục giữa là một bộ phận nhỏ, dạng hình ống hẹp nằm ở giữa xe đạp. Trục giữa đóng vai trò như một bộ phận chuyển đổi, gắn kết giữa khung và bánh răng xe đạp, cho phép hai bộ phận này hoạt động nhịp nhàng dựa trên ý muốn của người sử dụng.

Theo sự cải tiến của xe đạp, ngày nay trục giữa được chia thành 3 loại dựa theo loại hệ trục là trục lỗ vuông, trục rỗng và trục liền thể. Hai loại phổ biến trên xe đạp ngày nay:

• Trục giữa lỗ vuông: Lỗ ở giữa hình vuông, được sử dụng ở hầu hết các dòng xe đạp phổ thông. Tuy nhiên do có trọng lượng khá năng, hiệu suất hoạt động không cao và dễ bị ăn mòn nên đây là bộ phận thường bị chọn thay thế khi có nhu cầu nâng cấp xe.
• Trục giữa rỗng: Trục có cấu tạo rỗng ở giữa, thường làm từ hợp kim nhôm, bạc đan thép. Đây là loại trục giữa cao cấp và thường được dùng cho các dòng xe đua cao cấp sử dụng giò đĩa cốt rỗng.

8. Tay lái (ghi đông)

Tay lái xe đạp được gắn vào phía trước xe, dùng để điều khiển hướng đi cho xe và góp phần giữ thăng bằng cho người lái khi đạp xe. Ngoài ra, người ta còn lắp thêm thắng (phanh), chuông hay cần sang số tại vị trí tay lái để tiện sử dụng hơn.

9. Tay phanh: Đây là bộ phận được gắn trên ghi đông (tay lái) của xe đạp, giúp người sử dụng có thể bóp phanh để kéo cáp truyền lực xuống củ phanh.

10. Khung xe đạp: Là một bộ phận quan trọng của xe, được xe như xương sống của toàn bộ xe. Khung có nhiệm vụ liên kết các bộ phận khác nhau của xe lại với nhau thành một khối thống nhất.

11. Yên xe: Là vị trí ngồi của người lái, giúp cho người lái xe đạp có được vị trí điều khiển xe ổn định, thoải mái và hợp lý nhất.

Mẫu trả lời số 2:

Xe đạp là một hệ thống ổn định, thống nhất của các bộ phận. Một chiếc xe đạp cơ bản thành 6 bộ phận chính. Dưới đây là một số bộ phận của xe đạp và chức năng của chúng:

1. Bộ khung sườn xe

Bộ khung sườn đóng vai trò như là “xương sống” của xe. Nó là bộ phận kết nối toàn bộ các phần khác của xe thành một thể thống nhất.

Cũng vì công dụng quan trọng của mình nên khung xe thường được làm từ những vật liệu cứng cáp nhưng vẫn đảm bảo độ nhẹ cho xe như: carbon, titanium, hợp kim nhôm…

Tùy vào túi tiền bạn có thể lựa chọn những vật liệu khung xe thích hợp, mỗi loại vật liệu sẽ cho những trải nghiệm khi đạp xe khác nhau.

2. Hệ thống truyền lực

Hệ thống truyền lực được xem như trung tâm vận hành của toàn bộ xe, giúp xe có thể chuyển động nhịp nhàng và trơn tru. Các bộ phận cơ bản của 1 hệ thống truyền lực bao gồm:

• Bàn đạp
• Đùi Trục giữa
• Đĩa xe
• Xích xe
• Líp

Trong hệ thống truyền lực thì líp là bộ phận quan trọng nhất. Khi đạp xe, lực tác động vào bàn đạp truyền đến đĩa xe làm dây xích chuyển động và truyền động đến líp. Khi líp nhận được truyền động sẽ làm cho bánh sau của xe quay theo.

Cấu tạo của líp xe đạp gồm có: Vành và cốt. Vì cấu tạo chuyên biệt của vành và cốt, nên líp xe trở thành khớp quay chỉ xoay theo một chiều. Đây là cấu tạo đặc biệt, giúp bánh xe bánh xe chỉ chuyển động theo chiều thuận và người đạp không cần đạp liên tục mà xe vẫn có thể chuyển động theo quán tính.

Ở một số xe đạp địa hình, xe thường có trang bị thêm bộ đề trước, sau có tác dụng giúp điều chỉnh đĩa và líp kết hợp. Khi đó, hệ thống truyền lực sẽ được điều chỉnh thích hợp để có thể di chuyển dễ dàng ở những địa hình khác nhau.

3. Bánh xe

Bánh xe hay còn gọi là hệ thống chuyển động của xe. Khi đạp xe, hệ thống truyền lực và bánh xe phối hợp nhịp nhàng giúp xe tiến lên phía trước. Cấu tạo của bánh xe đạp gồm các bộ phận chính:

• Trục: Là nơi để bánh xe chuyển động lên thông qua bộ phận ổ bi. Ổ bi sẽ làm giảm lực ma sát giữa moay- ơ và trục bánh xe.
• Moay- ơ: Nằm bên ngoài ổ bi, được nối với vành xe bằng các nan hoa.
• Nan hoa gồm các thanh nhỏ được bố trí đan vào nhau giúp căng đều vành xe. Khi đó, vành xe sẽ ổn định và không bị méo mó khi chuyển động.
• Vành bánh xe: Làm bằng hợp kim nhôm hoặc carbon để làm giúp xe cứng cáp nhưng vẫn đảm bảo độ nhẹ cho xe. Đường kính của vành tùy thuộc và từng loại xe khác nhau, thông thường là 650mm.
• Xăm, lốp: Thường được chế tạo từ cao su tổng hợp, bề mặt lốp thường có nhiều gai và hoa văn không bằng phẳng giúp bánh xe tăng độ bám và tránh trơn trượt trong khi di chuyển.

4. Hệ thống lái

Hệ thống lái giúp người đạp có thể điều khiển xe chạy theo ý muốn của mình. Hệ thống lái gồm có: Tay lái (ghi đông) và cổ phuốc.

Mọi chuyển động của xe đều phụ thuộc vào hướng di chuyển của bánh trước. Khi người lái điều khiển xe thông qua việc tác động vào tay lái, lực sẽ được truyền đến cổ phuốc và càng trước bánh xe. Càng trước sẽ điều khiển bánh trước đi theo hướng mong muốn.

5. Hệ thống phanh (thắng)

Hệ thống phanh giúp xe giảm tốc độ hoặc dừng lại theo ý muốn. Qua đó, người đạp có thể làm chủ được tốc độ của xe và đảm bảo được an toàn trong quá trình lái.

Dựa vào đặc điểm cấu tạo có thể chia phanh xe đạp làm 2 loại khác nhau là phanh đĩa và phanh niềng. Nhưng cơ bản, 1 bộ phanh đều gồm các bộ phận chính là: Tay phanh, dây phanh và cụm má phanh.

Phanh niềng: còn được gọi là phanh cơ thường được kích hoạt bởi một đòn bẩy gắn ở bị trí tay lái. Hoạt động của phanh dựa trên cơ chế ma sát tác dụng lên vành bánh xe khi quay làm giảm tốc độ của bánh xe.

Loại phanh này có ưu điểm là đơn giản, gọn nhẹ và giá thành rẻ. Tuy nhiên, lực ma sát khi phanh tác động vào vành xe làm cho vành xe dễ bị mòn và bánh xe yếu đi.

Phanh đĩa: Bao gồm một đĩa kim loại hoặc “rotor” được gắn vào trung tâm bánh xe và được kích hoạt bằng máy bằng dây phanh hoặc bằng thủy lực.

Đĩa phanh có thể xoay với bánh xe cố định trên cục. Dây phanh sẽ được gắn vào khung hoặc đĩa cùng với tấm lót, cơ chế phanh là gây ép các trục quay của bánh xe để phanh.

Phanh đĩa có thể được Phanh dĩa dễ thay thế, không gây bào vành xe và thích hợp với đa số các loại xe. Tuy nhiên nhược điểm của nó là tích tụ nhiệt cao có thể làm sôi nước trong thủy lực dẫn đến tình trạng phanh không ăn hoặc hỏng phanh.

6. Yên xe

Yên xe giúp người sử dụng có một tư thế thoải mái nhất khi đạp xe. Yên xe đạp thường gồm các bộ phận: 

• Vỏ yên xe: Thường được làm bằng chất liệu tổng hợp như da để đảm bảo độ êm cho người dùng khi đạp xe.
• Phần yên cứng: Là bộ phận cấu tạo nên hình dáng của yên xe, thường có phần mũi được thiết kế gọn và bo tròn lại. Thiết kế này giúp người đạp ngồi được thoải mái nhưng vẫn hoạt động dễ dàng.
• Khung dưới yên xe: Là phần kết nối giữa yên xe và các phần còn lại của xe. Hầu hết các loại yên xe đều có bộ phận này được cấu tạo từ 2 đường song song. Ngoài ra, ở một số loại xe, bộ phận này cũng có 1, 3 hoặc 4 đường.
• Bộ phận siết chặt: Là chi tiết nối yên xe với bộ phận điều chỉnh độ cao của yên, giúp đảm bảo cho yên được giữ chắc chắn và cố định trên xe.
• Bộ phận điều chỉnh độ cao: Một chiếc yên xe đạp có thể được cấu tạo từ một hoặc nhiều bộ phận này, giúp người dùng điều chỉnh độ cao yên xe để có tư thế thích hợp khi đạp xe. Ngoài ra, bộ phận điều chỉnh còn giúp hấp thụ hoặc làm yếu đi sự rung và sốc truyền lên bởi khung xe trong quá trình đạp xe, giúp người lái có cảm giác thoải mái.

Theo em, cần làm gì để tham gia giao thông bằng xe đạp an toàn?

Xe đạp là một loại phương tiện được phép tham gia giao thông theo quy định của pháp luật, xe đạp bao gồm xe đạp thô sơ và xe đạp máy, trong đó xe đạp máy là xe thô sơ hai bánh có lắp động cơ, vận tốc thiết kế lớn nhất không lớn hơn 25 km/h và khi tắt máy thì đạp xe đi được (kể cả xe đạp điện). Để tham gia giao thông bằng xe đạp an toàn thì các em cần làm những điều như sau:

• Luôn quan sát đường đi khi lái xe;
• Luôn đi đúng làn đường dành cho xe đạp;
• Phải chấp hành hệ thống báo hiệu giao thông đường bộ bao gồm hệ thống đèn tín hiệu, biển báo hiệu đường bộ, vạch kẻ đường, cọc tiêu hoặc tường bảo vệ, rào chắn và hiệu lệnh của người điều khiển giao thông.
• Không đi dàn hàng hai, hàng ba trên đường;
• Trên đường không nên đi gần phương tiện lớn như xe tải, xe ô tô lớn;
• Không chở 3 người trên xe đạp;
• Không mang những vật cồng kềnh khi đi xe;
• Không vừa đi vừa nói chuyện;
• Luôn đi sát làn đường về phía bên phải;
• Không sử dụng ô, điện thoại di động, thiết bị âm thanh, trừ thiết bị trợ thính khi đang di xe.

Bên cạnh đó em cũng luôn nhắc nhở bản thân phải nắm rõ các quy định và thực hiện thật tốt để trở thành một tấm gương tốt, để tác động được đến những người xung quanh cùng thực hiện như mình, góp phần nâng cao kiến thức về an toàn giao thông đường bộ, tham gia giao thông an toàn.

**************

Bạn đang xem: Em hãy kể tên và nêu chức năng một số bộ phận của xe đạp?

Trên đây là đáp án cho câu hỏi trong cuộc thi Giao lưu tìm hiểu An toàn giao thông lớp 3 năm 2022 – 2023: Em hãy kể tên và nêu chức năng một số bộ phận của xe đạp?. Hy vọng sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em hoàn thiện câu trả lời của mình.

 Giáo dục