GRDP là gì? Điểm khác biệt giữa GRDP và GDP

GRDP là gì?

GDP: trong kinh tế học, tổng sản phẩm trong nước, hay tổng sản phẩm quốc nội và thường gọi GDP (viết tắt của Gross Domestic Product) là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định (thường là quốc gia) trong một thời kỳ nhất định (thường là một năm).

GRDP: Tổng sản phẩm trên địa bàn (viết tắt của Gross Regional Domestic Product), do Tổng cục Thống kê hướng dẫn và khái niệm như sau: là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phản ánh: “Toàn bộ kết quả cuối cùng của các hoạt động sản xuất của tất cả các đơn vị thường trú trong nền kinh tế của tỉnh trong một thời kỳ nhất định (thường là một năm); phản ánh các mối quan hệ trong quá trình sản xuất, phân phối thu nhập, sử dụng cuối cùng sản phẩm hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế địa phương”.

Tổng sản phẩm trên địa bàn theo giá thực tế thường được dùng để nghiên cứu về cơ cấu và sự biến động về cơ cấu kinh tế theo các ngành, các nhóm ngành, theo loại hình kinh tế, mối quan hệ giữa kết quả sản xuất với phần huy động vào ngân sách nhà nước và phúc lợi xã hội. Tổng sản phẩm trên địa bàn theo giá so sánh dùng để đánh giá tốc độ tăng trưởng của toàn bộ nền kinh tế địa phương, của các ngành, các loại hình, các khu vực, nghiên cứu sự thay đổi về khối lượng hàng hóa và dịch vụ mới được tạo ra theo thời gian.

Điểm khác biệt giữa GRDP và GDP

• Chỉ số GDP là chỉ số tổng sản phẩm trong nước hay còn được gọi là tổng sản phẩm quốc nội. Là giá trị thị trường tính cho tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ đầu cuối được sản xuất trong phạm vi của một lãnh thổ nhất định tính trong một thời gian nhất định.
• GDP là chỉ số tổng sản phẩm được tính cho một quốc gia, đất nước. Còn GRDP là chỉ số tổng sản phẩm được tính cho một khu vực, thành phố hay một tỉnh nhất định. Phạm vi tính của GRDP là nhỏ hơn so với phạm vi tính của GDP.

Về phương pháp tính và nội dung tính của chỉ tiêu GDP và GRDP là hoàn toàn giống nhau, chỉ khác nhau ở phạm vi tính toán. GDP tính trên phạm vi của một nước, GRDP tính trên một vi của một tỉnh, thành phố nào đó.

Ý nghĩa của GRDP

Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP tính toán cho phạm vi cấp tỉnh) là chỉ tiêu đánh giá đúng đắn nhất, tổng hợp quan trọng phản ánh kết quả sản xuất cuối cùng của tỉnh trong một năm. GRDP còn là chỉ tiêu được dùng để đánh giá sự phát triển kinh tế theo thời gian và so sánh quốc tế.

Các chỉ số GRDP đã đưa ra trong một khoảng thời gian nhất định để đánh giá tổng quan các hoạt động sản xuất, kinh tế. Dựa trên tổng sản phẩm và dịch vụ trong các lĩnh vực trên địa phương đó. Vì phạm vi của GRDP nhỏ nên thuận lợi cho việc tính toán các chỉ số dễ dàng và các con số sẽ chính xác hơn.

Chỉ số sẽ được cung cấp số liệu cho quốc gia, đưa ra con số cho cả đất nước một cách chính xác hơn. Bởi những chỉ số được tính toán và thống kê bởi mỗi một tỉnh, địa phương.

Chỉ số GRDP cũng được đưa ra để làm so sánh sự phát triển, so sánh các dịch vụ, sản phẩm của các tỉnh trong một quốc gia. Từ đó sẽ đưa ra được các chiến lược sản xuất, hoạt động dịch vụ đúng đắn cho sự phát triển bền vững.

Sự cần thiết phải tính toán chỉ tiêu GRDP thay cho chỉ tiêu GDP của cấp tỉnh

Chỉ tiêu GDP là một chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, dùng để xây dựng các chỉ tiêu kinh tế – xã hội, từ đó dùng phân tích kinh tế và hoạch định chiến lược, chính sách phát triển kinh tế – xã hội của phạm vi quốc gia. Đây là chỉ tiêu phù hợp tính toán cho toàn bộ nền kinh tế chứ không phù hợp tính toán cho phạm vi cấp tỉnh.

Tuy nhiên, ở Việt Nam, cấp tỉnh cũng có chức năng quản lý, chỉ đạo và điều hành nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, vì vậy, để đáp ứng nhu cầu thông tin phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của địa phương, thời gian qua, việc tính GDP cấp tỉnh vẫn được thực hiện. Và quả thực, tổng cộng tổng sản phẩm trên địa bàn (GDP) của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chênh lệch khá lớn so với GDP tính cho phạm vi toàn bộ nền kinh tế. Nguyên nhân là do có sự chênh lệch rất lớn giữa số liệu tổng cộng GDP địa phương và GDP quốc gia. Nhưng phần chênh lệch đó không…chạy đi đâu cả, mà do những bất cập trong công tác thống kê hiện nay. Những bất cập đó được thể hiện:

• Nguồn thông tin đầu vào để tính toán GDP cấp tỉnh còn nhiều hạn chế, bất cập, dẫn đến việc tính trùng, tính thiếu, chưa thống nhất về phạm vi, nội dung và phương pháp tính.
• Các địa phương khi xây dựng các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội luôn đặt ra các con số khá cao, cao hơn nhiều so với mục tiêu GDP toàn quốc. Trong quá trình thực hiện, trong cách tính, các địa phương cũng cố gắng làm sao cho đạt mục tiêu đề ra. Đây chính là nguyên nhân sâu xa nhất dẫn đến chênh lệch giữa GDP địa phương và GDP quốc gia.
• Do việc thu thập thông tin của các địa phương đối với đơn vị hạch toán toàn ngành như: ngân hàng, bảo hiểm, điện lực, bưu chính, viễn thông, an ninh – quốc phòng, thuế nhập khẩu…gặp nhiều khó khăn; hệ thống chỉ số giá, hệ số chi phí trung gian chưa hoàn thiện và đồng bộ; năng lực cán bộ thống kê, ý thức chấp hành Luật Thống kê chưa cao…

Cách tính tổng sản phẩm trên địa bàn GRDP

Hiện nay đang có 3 phương pháp để tính GRDP:

Tính theo phương pháp sản xuất

Ta tính theo công thức sau: GRDP = VA + T – S

Tổng sản phẩm trên địa bản được tính bằng tổng giá trị tăng thêm của tất cả các ngành nghề, dịch vụ cộng với thuế của sản phẩm và trừ đi các trợ cấp sản phẩm.

Trong đó:

• VA: Là tổng giá trị tăng thêm của các ngành nghề, dịch vụ
• T: Là thuế nhập khẩu vào địa phương
• S: Trợ cấp sản phẩm trong địa phương.

Tính theo phương pháp thu nhập

Công thức tính như sau: GRDP = I+T+A+S

Phương pháp này dựa trên mức thu nhập của từng cá nhân, từng hộ gia đình đang có hộ khẩu, sống và làm việc tại địa phương.

Tính toán dựa trên các yếu tố sau:

• I = Thuế sản xuất ( không bao gồm phần trợ cấp sản xuất)
• T = Thu nhập của người lao động đến từ các hoạt động sản xuất ( có thể tính bằng hiện vật quy ra tiền)
• A= Khấu hao tài sản
• S= Thu nhập hỗn hợp hoặc thặng dư sản xuất.

Tính theo phương pháp sử dụng

Công thức tính như sau: GRDP = C + G + I + (X-M)

Trong đó

• C = Chi tiêu của hộ gia đình.
• G = Tổng chi tiêu của cả hệ thống chính phủ và nhà nước.
• I = Tích lũy tài sản hoặc đầu tư của nhà kinh doanh.
• X-M: Xuất khẩu ròng – tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu.

********************