Lực đàn hồi là gì, đặc điểm và ví dụ về lực đàn hồi

Lực đàn hồi là gì, đặc điểm và ví dụ về lực đàn hồi

Có bao giờ bạn tự đặt ra câu hỏi về điểm chung của một sợi dây cao su và một cái lò xo. Nếu như ở các bài trước ta đã tìm hiểu về một số lực cơ bản trong cuộc sông, thì ở bài viết này lực tiếp theo sẽ giải đáp được câu hỏi này thông qua lực đàn hồi. Vậy lực đàn hồi là gì? Một số tính chất, đặc điểm của lực đàn hồi ra sao. Hãy cùng books tìm hiểu ngay sau đây.

Tìm hiểu về lực đàn hồi

Lực đàn hồi là gì?

Lực đàn hồi được sinh ra khi vật đàn hồi bị biến dạng. Vật đàn hồi thường rất đa dạng; Có thể là dây chun, lò xo hoặc cũng có thể là một đoạn dây cao su.

Nếu vật đàn hồi là lò xo, thì lực tác dụng khi lò xo bị biến dạng tác dụng vào quả nặng được treo gọi là lực đàn hồi.

Đặc điểm tính chất lực đàn hồi

Xét lại ví dụ vật đàn hồi là lò xo ta có được một vài nhận xét sau:

• Lò xo là một vật đàn hồi. Sau khi chúng ta tác động như nén hoặc kéo dãn nó một cách vừa phải, khi buông ra thì chiều dài nó sẽ lại trở thành như ban đầu hay còn được gọi là chiều dài tự nhiên.
• Sự biến dạng của lò xo tác dụng lực đàn hồi lên các vật tiếp xúc hoặc vật gắn vào hai đầu của nó.
• Khi độ biến dạng của lò xo càng lớn thì lực đàn hồi càng lớn.

Độ biến dạng của lò xo phụ thuộc vào chủ yếu chất liệu của lò xo nên có thể quyết định được độ lớn của lực đàn hồi.

Lực đàn hồi phụ thuộc vào yếu tố nào

Lực đàn hồi phụ thuộc vào độ biến dạng của vật đàn hồi. Còn độ biến dạng của vật đàn hồi phụ thuộc chủ yếu vào chất liệu cấu thành lên nó. Tuy nhiên, để mở rộng thêm thì chúng ta xét vật đàn hồi là lò xo để có thêm một số nhận xét sau đây:

• Lò xo chỉ dãn nếu các vòng của nó được quấn một cách đều đặn. Nếu chúng ta vô tình kéo dãn lò xo ra khỏi giới hạn đàn hồi của nó, hay nói cách khác kéo các vòng bị biến dạng không đều nhau thì thí nghiệp về lực đàn hồi sẽ thất bại
• Tính đàn hồi của lò xo phụ thuộc vào vật liệu làm lò xo. Thép và đồng có tính đàn hồi khá tốt nên trong thực tế đây là hai chất liệu được dùng chủ yếu làm lò xo.

Ví dụ lực đàn hồi trong cuộc sống

Lực đàn hồi được ứng dụng trong đời sống qua một số công cụ sau:

• Cánh cung
• Dàn dây đàn hồi cho các vận động viên nhào lộn
• Cầu bật cho các vận động viên nhảy đà
• Lò xo trong các loại súng hơi
• Ná cao su – trò chơi của trẻ em
• Lò xo giảm xóc ở xe máy
• Nhịp đàn hồi ở các bánh xe, ô tô, tàu hỏa, đệm mút của giường nằm, ghế ngồi xe ô tô

Ngoài lợi ích to lớn của ứng dụng lực đàn hồi thì nó còn một tác hại:  Khi xe bị xóc, lực đàn hồi làm cho yên xe dao động liên tục, vì vậy người ta phải có hệ thống làm triệt tiêu bớt cái lực này để làm giảm bớt dao động cho người ngồi trên xe, khỏi gây ra cảm giác khó chịu cho người trên xe

Bài tập trắc nghiệm vật lý 6 về lực đàn hồi

Câu 1: Điền vào chỗ trống trong các câu sau: Cánh cung là một vật có tính chất đàn hồi. Khi nó bị …, nó sẽ tác dụng vào hai đầu dây cung hai lực đàn hồi. Hai lực này cùng lúc sẽ tác dụng vào dây cung, chúng có cùng phương, ngược chiều và đó là hai lực cân bằng.

A. Trọng lượng

B. Lực cân bằng

C. Biến dạng

D. Vật có tính chất đàn hồi

Đáp án: 

Cánh cung là một vật có tính chất đàn hồi. Khi nó bị biến dạng, nó sẽ tác dụng vào hai đầu dây cung hai lực đàn hồi. Hai lực này cùng lúc sẽ tác dụng vào dây cung, chúng có cùng phương, ngược chiều và là hai lực cân bằng.

Câu 2: Lực nào dưới đây là lực đàn hồi?

A. Trọng lực của một quả nặng.

B. Lực hút của nam châm lên tấm sắt.

C. Lực đẩy của lò xo dưới yên xe đạp.

D. Lực kết dính của tờ giấy dán trên bảng.

Đáp án:

C. Lực đẩy của lò xo dưới yên xe đạp.

Câu 3: Vật nào dưới đây có tính chất đàn hồi:

A. Một cục đất sét

B. Một hòn đá

C. Một đoạn dây đồng nhỏ

D. Một quả bóng cao su

Đáp án:

D. Một quả bóng cao su

Câu 4: Lực nào dưới đây là lực đàn hồi?

A. Trọng lực của một quả nặng

B. Lực hút của một nam châm tác dụng lên một miếng sắt

C. Lực đẩy của lò xo dưới yên xe đạp

D. Lực kết dính giữa một tờ giấy dán trên bảng với mặt bảng.

Đáp án:

C. Lực đẩy của lò xo dưới yên xe đạp

Bài khác:

✓ Cách đo lực bằng lực kế.

Từ những vật dụng đơn giản như cái lò xo bút bi hoặc dây chun nhưng mang trong mình một số tính chất, ứng dụng nhất định. Ngày nay, ứng dụng của lực đàn hồi được đưa vào hầu hết các máy móc trong thực tiễn. Thậm chí nó còn có ý nghĩa cải tiến máy móc. Trước kia sử dụng dẫn động bằng dây xích, thì nay đã có thể thay thế bằng dây curoa. Việc nắm vững kiến thức lực đàn hồi không chỉ giúp các em mở mang tầm hiểu biết mà còn có thể giải đáp nhiều bài tập trên trường lớp.

Giáo dục