Theo văn hóa Việt Nam, việc cúng đầy tháng cho một đứa trẻ mới sinh rất quan trọng và không thể thiếu. Điều này, vừa thể hiện lòng biết ơn và sự trân trọng các vị Đại Tiên đã mang đứa trẻ đến cho gia đình.
Cúng đầy tháng cho bé gái cần chuẩn bị những gì và nghi thức ra sao? Đây luôn là điều mà bố mẹ có con gái mới sinh luôn quan tâm. Một lễ cúng đầy tháng bé gái còn là nghi thức gia đình tạ ơn Trời Phật; tổ tiên, Bà Mụ và Đức Ông đã gửi con gái đến nhà. Bên cạnh đó nghi thức này còn thể hiện sự yêu thương, trân trọng con gái bé nhỏ trong gia đình.
Lễ cúng đầy tháng cho bé gái là gì?
Khi nói về nguồn gốc của lễ đầy tháng, ở mỗi vùng miền sẽ có những câu chuyện khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết đều là những câu chuyện về các Bà Mụ và Đức ông. Những người đã giúp nặn hình ra đứa trẻ và gửi đến cho gia đình.
Mỗi đứa trẻ sơ sinh đều do các vị Đại Tiên (Bà Chúa Đầu thai) hay còn gọi là 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi Mụ Bà sẽ có trách nhiệm nặn ra một bộ phận cho đứa trẻ như mắt, mũi, tay, chân, tóc… xấu hay đẹp cũng do tay các Bà Mụ nặn ra.
Bạn đang xem: Mâm cúng đầy tháng bé gái gồm những gì? Ý nghĩa việc cúng đầy tháng cho bé gái
Ý nghĩa việc cúng đầy tháng cho bé gái
Thời xưa, vì không có nhiều điều kiện về y tế hoặc do sức khỏe yếu kém mà những đứa trẻ sinh ra trong khoảng 4 tuần đầu tiên thường dễ chết yểu (mất sớm). Cũng vì điều này mà cha mẹ sẽ thường không đặt tên cho con trong tháng đầu tiên.
Nếu đứa bé nào có thể vượt qua được 4 tuần đầu, sẽ được ông bà cha mẹ làm lễ cúng đầy tháng. Ý nghĩa của việc này là nhằm tạ ơn trời đất đã mang bé đến với gia đình khỏe mạnh và đặt tên cho bé. Đồng thời, ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng bé gái cũng là để tỏ lòng biết ơn đến 12 Bà Mụ và Đức Ông để nặn ra đứa bé và che chở “mẹ tròn con vuông” một cách toàn vẹn.
Nghi thức cúng đầy tháng cũng là cách để gia đình xin các đấng thần linh trong trời đất bảo vệ, nâng đỡ để bé luôn khỏe mạnh, thông minh và gặp nhiều may mắn trong tương lai.
Cách tính đầy tháng cho bé gái
Theo cách tính trong dân gian xưa, để biết bé gái đầy tháng khi nào sẽ tính bằng lịch âm, cụ thể sẽ dựa vào câu nói: “Gái lùi 2, trai lùi 1” . Nghĩa là ngày đầy tháng theo lịch âm của bé gái sẽ sớm hơn 2 ngày, còn ngày đầy tháng của bé trai sẽ sớm hơn 1 ngày.
Ví dụ: Bé gái của bạn sinh vào ngày 23 tháng 4 âm lịch, thì ngày đầy tháng của bé sẽ là 21 tháng 5 âm lịch.
Tuy nhiên, xã hội ngày nay ngày càng phát triển và có sự đổi mới, nên bố mẹ thường dùng ngày dương để tổ chức ngày đầy tháng cho bé . Điều này cũng không thành vấn đề và vẫn có thể áp dụng cách tính đầy tháng cho bé gái như trên vẫn được.
Bà Mụ (mẹ sanh) là những ai?
Theo sự tích về cúng mụ cho bé gái, 12 Bà Mụ là các thần giúp việc cho Ngọc Hoàng. Mỗi bà kiêm một việc trong sinh nở giáo dưỡng, được gọi tên như sau:
- Mụ bà Trần Tứ Nương coi việc sinh đẻ (chú sanh).
- Mụ bà Vạn Tứ Nương coi việc thai nghén (chú thai).
- Mụ bà Lâm Cửu Nương coi việc thụ thai (thủ thai).
- Mụ bà Lưu Thất Nương coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
- Mụ bà Lâm Nhất Nương coi việc chăm sóc bào thai (an thai).
- Mụ bà Lý Đại Nương coi việc chuyển dạ (chuyển sanh).
- Mụ bà Hứa Đại Nương coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản).
- Mụ bà Cao Tứ Nương coi việc ở cữ (dưỡng sanh).
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
- Mụ bà Mã Ngũ Nương coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử).
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương coi việc giữ trẻ (bảo tử).
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sanh).
Mâm cúng đầy tháng bé gái gồm những gì?
Việc chuẩn bị một mâm cúng đầy tháng bé gái có thể làm các bậc cha mẹ bối rối. Nhất là đối với các đôi vợ chồng trẻ hay mới sinh con lần đầu. Vì họ sẽ không biết chọn những lễ vật gì sao cho đầy đủ ý nghĩa; số lượng bao nhiêu; bày trí lễ vật như thế nào; hướng mâm theo hướng nào; bài văn cúng…
Dưới đây là cách cúng đầy tháng cho bé gái cha mẹ cần chuẩn bị.
Mâm cơm cúng đầy tháng bé gái
Trên mâm cúng đầy tháng cho bé gái ngoài đồ cúng dành cho bàn thờ Phật; gia tiên; ông địa thì lễ vật còn bao gồm:
- 12 chén chè nhỏ.
- 3 tô chè lớn.
- 13 đĩa xôi.
- 1 con gà luộc.
- Bộ tam sên (thịt heo luộc, trứng luộc, tôm hoặc cua luộc).
- Mâm ngũ quả; hoa tươi; nhang; đèn; trà; rượu; nước muối; gạo; 1 bộ đồ hình thế (ghi tên và ngày tháng năm sinh của bé, cúng xong sẽ đốt đi để giải hạn cho bé).
- 13 miếng trầu cánh phượng; 13 đôi hài; 13 bộ váy áo đẹp và 13 nén vàng. Trong đó đĩa xôi; miếng trầu; đôi hài; váy áo và nén vàng đều phải giống nhau. Tuy nhiên, 12 món kích thước như nhau và 1 bộ có kích thước to hơn.
Mâm cúng mụ cho bé gái
Trên mâm cúng đầy tháng bé gái, bố mẹ cũng cần chuẩn bị một mâm cúng mụ cho bé gái bao gồm các lễ vật sau:
- Đồ vàng mã: các đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh, váy áo màu xanh.
- Trầu cau: trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với cau bổ tư và 1 miếng to hơn với cau nguyên quả.
- Đồ chơi trẻ em bằng nhựa hoặc sành sứ.
- Động vật: cua, con ốc, tôm để sống hoặc có thể hấp chín. Các động vật này có 12 con kích thước bằng nhau và có 1 con to hơn.
- Phẩm oản: Chia 12 phần đều nhau và một phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn).
- Lễ mặn: Bao gồm xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn, rượu trắng.
- Kẹo bánh: Chia thành 12 phần và một phần to hơn (hoặc nhiều hơn).
- Hương hoa: Hương, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước trắng.
Mâm cúng cho Đức Ông
Bên cạnh cúng mụ cho bé gái thì trên mâm cúng đầy tháng bé gái còn có lễ vật cúng Đức Ông. Họ là các thánh sư; tổ sư và tiên sư có chức năng truyền dạy nghề nghiệp. Dưới đây là các lễ vật cúng đầy tháng:
- 1 con gà luộc tréo cánh.
- 1 tô cháo lớn.
- 1 tô chè lớn.
- 3 đĩa xôi lớn.
- 1 miếng thịt quay, một đĩa hoa quả (5 loại quả bất kỳ), trầu cau, rượu và đồ hàng mã (giấy tiền).
Cách bày trí mâm cúng đầy tháng bé gái
Trong cách bày sắp lễ vật mâm cúng đầy tháng cho bé gái càn phải đúng quy định về việc đặt mâm cúng và bình hoa cúng.
- Theo đó thì đĩa trái cây ngũ quả sẽ được đặt ở phía tây còn bình hoa thì ở phía đông theo nguyên tắc “đông bình tây quả”.
- Mâm quả cúng và bình hoa và cũng sẽ được sắp xếp cân đối trong không gian cúng.
- Lễ vật cúng 3 Đức ông sẽ trang trí được xếp trên 1 cái bàn nhỏ gồm có: gà luộc chéo cánh , 3 chén cháo, thịt quay, mâm ngũ quả, hoa tươi…
- Lễ cúng cho 12 vị tiên nương & 1 bà Chúa thiên thai được bày lên bàn lớn. Hai bàn này cách nhau khoảng 10 phân.
- Lễ vật mâm cúng được đặt trên mâm sắp xếp tùy ý nhưng sao cho cân đối và hợp lý.
- Cúng đầy tháng cho bé gái thường dùng chè trôi nước (tùy theo từng vùng miền thì sẽ có các loại chè khác nhau) và phải dùng giấy độ thế nữ.
Những chú ý khi tiến hành nghi thức cúng đầy tháng cho bé gái
Về nghi thức
Theo quan niệm của ông bà ta, trước khi cúng thì các thứ tự trên mâm cúng phải được sắp xếp đúng cách “Đông bình, Tây quả” có ý nghĩa rằng là phía Đông phải đặt bình hoa, còn phía Tây đặt lễ vật cúng.
Thường thì lễ vật cúng đầy tháng cho bé gái sẽ được sắp xếp cân đối ở trên hai bàn:
- Một bàn nhỏ và một bàn to. Bàn to bày các đồ cúng 12 Bà Mụ, còn bàn nhỏ được đặt cách 10 phân dùng để bày những đồ cúng kính Đức ông.
- Trước khi tiến hành nghi thức cúng, mọi người trong gia đình phải có mặt đầy đủ, nhất là chủ nhà.
- Lễ cúng đầy tháng cho bé gái thường được làm vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều…
Về lễ vật
- Đối với những gia đình tổ chức lễ cúng đầy tháng cho con gái thì nên chọn cúng gà mái luộc. Hoặc tùy theo vùng miền mà có thể cúng một con vịt hoặc một cặp vịt đều được.
- Mâm ngũ quả nên ưu tiên lựa chọn 5 loại quả khác nhau. Nhưng một trong những điểm chung cần lưu ý đó là trái cây phải có màu sắc đẹp và không bị hư hỏng. Mâm ngũ quả của mỗi miền sẽ khác nhau. Do đó tùy theo mỗi gia đình mà chúng ta sẽ biết cách chuẩn bị mâm ngũ quả cho lễ cúng đầy tháng của con gái sao cho phù hợp nhất.
- Hoa lựa chọn để cúng cho đầy tháng bé gái thì nên lựa chọn những loại hoa mang ý nghĩa tốt lành như hoa cát tường; hoa ly…
- Đồ cúng đầy tháng bé gái nên chọn cúng xôi gấc. Đây là một trong những loại xôi phù hợp để cúng vào tiệc đầy tháng với mong muốn về cuộc đời của em bé sẽ hồng phát và đầy may mắn.
- Còn lựa chọn chè để cúng tiệc đầy tháng cho em bé thì chúng ta có thể lựa chọn cúng chè trôi nước. Điều này thể hiện cho mong ước cuộc sống con luôn tròn đầy; thân hình khỏe mạnh, có một đời trôi chảy bình yên. Đặc biệt là chuyện tình duyên; đời sống gia đình luôn luôn hạnh phúc; suôn sẻ không bao giờ gặp bất kỳ sự trắc trở nào.
Văn khấn cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!
Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay, là ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt
Vợ chồng chúng con gồm có …………………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là ……………
Chúng con đang ngụ tại …………………………………………………………………………..
Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………………………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nghi thức đặt tên
Nghi thức đặt tên cho bé sẽ diễn ra sau nghi thức thắp nhang khấn cúng. Người thực hiện sẽ đứng trước bàn thờ tổ tiên và khấn một tên đầy đủ của bé đã được bố mẹ chọn trước đó và gieo 2 đồng tiền lên đĩa để biết tên của bé có được chấp thuận hay không. Lúc này, thường có 2 trường hợp xảy ra:
- Nếu đồng tiền sau khi gieo mà có 1 đồng tiền ngửa và 1 đồng tiền úp tức là tên bé được tổ tiên chấp thuận.
- Nếu đồng tiền sau khi gieo mà cả 2 đều ngửa hoặc úp thì tên bé không được tổ tiên chấp thuận.
Nếu trường hợp thứ 2 xảy ra thì người cúng khấn phải gieo lại. Trong trường hợp, gieo lại 3 lần mà vẫn vẫn ở trường hợp 2 thì bố mẹ phải chọn một cái tên khác cho bé.
Nghi thức khai hoa
Nghi thức cuối cùng khi cúng đầy tháng bé gái, bố mẹ phải thực hiện nghi thức khai hoa hay còn gọi với tên khác là “bắt miếng”. Lúc này, bé gái sẽ được đặt giữa bàn cúng hoặc nằm bên cạnh mâm cúng.
Sau đó, người cúng sẽ xin phép bắt miếng bằng cách thắp hương, rót trà và bồng bé gái trên một tay, tay còn lại sẽ cầm nhánh hoa quơ qua quơ lại trên miệng bé và đọc những lời như sau:
“Mở miệng ra cho có bông, có hoa
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.”
Lễ cúng đầy tháng bé gái kết thúc thì cả gia đình, họ hàng sẽ cùng nhau quây quần ăn uống, gửi đến bé những lời chúc tốt đẹp, may mắn, đồng thời, người lớn có thể lì xì cho bé gái để lấy hên.
********************
Đăng bởi: Thcs-thptlongphu.edu.vn
Chuyên mục: Tổng hợp