Cảm nhận về bài thơ Con cò của Chế Lan Viên

0
90
Rate this post

Cảm nhận về bài thơ Con cò của Chế Lan Viên – những mẫu bài văn phân tích hay nhất cảm nhận về nội dung bài thơ Con cò của nhà thơ Chế Lan Viên.

Đề bài: Trình bày cảm nhận của em về bài thơ Con cò của nhà thơ Chế Lan Viên.

***

Bài văn mẫu hay nhất cảm nhận về bài Con Cò

Đã là người Việt Nam, ai lớn lên mà chẳng mang theo, dù ít, dù nhiều hơi ấm của những lời ru, những lời yêu thương êm đềm khi xưa mẹ hát. Đã mang trong mình dòng máu Việt, ai mà chẳng có một góc tuổi thơ trong sáng, hồn nhiên, chập chờn theo đôi cánh cò trắng ở nơi sâu thẳm hoài niệm, tâm hồn. Chế Lan Viên cũng vậy, ông cũng là người Việt Nam, dòng máu chảy trong huyết quản ông cũng mang tên Lạc Hồng, có lẽ vì thế, trong thơ ông, dù là suy ngẫm, dù là triết lí, ta vẫn gặp lời ru ầu ơ của mẹ, ta vẫn thấy kỉ niệm tuổi thơ nồng cháy, ta vẫn nghe trong gió thong thả nhịp vỗ cánh cò.

Con cò là bài thơ tiêu biểu cho một hồn thơ như thế, một bài thơ mà chất triết lí, suy tưởng đã hoà làm một với những lời ca đẹp đẽ nhất ca ngợi tình mẹ, ca ngợi ý nghĩa của những lời hát ru với cuộc đời mỗi con người.

Chế Lan Viên (1920 – 1989), tên thật là Phan Ngọc Hoan, quê gốc Quảng Trị, lớn lên ở Bình Định. Ông là nhà thơ xuất sắc đã có những đóng góp quan trọng cho nền văn học dân tộc ở thế kỉ XX. Nhà nước đã truy tặng ông Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật. Phong cách thơ Chế Lan Viên rất độc đáo, vừa sắc sảo tính trí tuệ, triết lí, vừa đậm đà chất trữ tình. Hình ảnh trong thơ ông phong phú, đa dạng, kết hợp giữa các yếu tố thực và ảo, được sáng tạo bằng trí tưởng tượng phong phú, do đó mà chứa đựng nhiều bất ngờ, thú vị.

Bài thơ Con cò nhắc lại hình ảnh con cò quen thuộc trong ca dao, nhưng nhà thơ không dừng ở những ý tứ có sẵn mà mở rộng, nâng cao thành biểu hiện cao quý của tình mẹ, lòng mẹ lớn lao, sâu nặng, lâu dài đối với cuộc đời của mỗi đứa con.

Những đoạn thơ bắt đầu bằng những câu thơ mang âm hưởng lời ru có nhịp ngắn, lặp lại về cấu trúc rồi đến những câu thơ dài âm vang mở ra với những liên tưởng xa rộng hoặc suy gẫm tính chất triết lý:

Con dù lớn vẫn là con của mẹ

Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con.

Bạn đang xem: Cảm nhận về bài thơ Con cò của Chế Lan Viên

Câu thơ mang một ý nghĩa đúc kết như một phương châm, một triết lý về các mối quan hệ trong đời một con người, nói lên được cái lớn lao và tình yêu vô tận của lòng mẹ. Về mặt ý nghĩa, hình tượng bao trùm cả bài thơ là hình tượng con cò được khai thác từ trong ca dao truyền thống mang ý nghĩa ẩn dụ. Ở đoạn đầu bài thơ, tác giả có nhắc lại một số câu quen thuộc trong những bài ca dao xưa, nhưng không nhắc lại nguyên vẹn mà chỉ khai thác và xây dựng ý nghĩa biểu tượng của hình tượng con cò ở nội dung biểu trưng cho tấm lòng người mẹ và những lời hát ru.

Ngay từ đầu bài thơ, tác giả đã đưa ta trở về với hình ảnh dịu dàng, quen thuộc, biểu tượng của làng quê Việt yên bình:

Con còn bế trên tay

Con chưa biết con cò

Nhưng trong lời mẹ hát

Có cánh cò đang bay

“Con cò bay la

Con cò bay lả

Con cò Cổng phủ

Con cò Đồng Đăng…”

Hình ảnh con cò được gợi ra trực tiếp từ những câu ca dao dùng làm lời hát ru. Ở đây, nhà thơ chỉ dùng lại vài từ trong mỗi câu ca dao xưa vừa gợi lại lời hát ru, vừa gợi lại ít nhiều sự phong phú trong ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò: Con cò bay lả, bay la – Bay từ Cổng phủ, bay ra cánh đồng hay Bay từ Cửa phủ bay về Đồng Đăng chỉ gợi tả không gian và khung cảnh quen thuộc của cuộc sống đời xưa, từ nông thôn đến phố phường. Hình ảnh con cò gợi lên vẻ nhịp nhàng, thong thả, gợi lên nhịp điệu bình yên cuộc sống của cái thuở thanh bình ngày xưa ấy. Còn hình ảnh con cò trong bài ca dao: Con cò mà đi ăn đêm… đau lòng cò con lại có một nội dung và ý nghĩa tư tưởng khá sâu sắc. Con cò ở đây tượng trưng cho những con người, cụ thể là người mẹ, người phụ nữ nhọc nhằn, vất vả quanh năm: Con cò lặn lội bờ sông/ Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non; Cái cò đi đón cơn mưa/ Tối tăm mù mịt ai đưa cò về. Với những lời ru của mẹ, hình ảnh con cò đã đến với tâm hồn tuổi ấu thơ một cách vô thức. Cùng với nhịp điệu cơ bản của bài thơ như đã nói trên, có phải chăng đây chính là sự khởi đầu cho con đường đi vào thế giới tâm hồn con người của những lời ru: Nhưng trong lời mẹ hát, Có cánh cò đang bay… của ca dao, dân ca và cũng qua đó là cả điệu tâm hồn dân tộc, đất nước. Ở tuổi ấu thơ, con chưa thể hiểu và cũng chưa cần hiểu nội dung, ý nghĩa của những lời ru mà chỉ cần đón nhận bằng trực giác, bằng vô thức, sự vỗ về, nâng niu trong những âm điệu ngọt ngào, tha thiết, dịu dàng của lời ru thể hiện tình yêu vô bờ bến và sự chở che của người mẹ:

Ngủ yên! Ngủ yên! Con ơi chớ sợ!

Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng

Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân

Con chưa biết con cò, con vạc

Con chưa biết những cành mềm mẹ hát

Sữa mẹ nhiều con ngủ chẳng phân vân.

Nhịp hai và vần đóng, mở ngân vang xen kẽ nhau trong dòng thơ, kết hợp biện pháp tu từ nhân hoá, và biện pháp tu từ so sánh đã tạo nên vẻ lạ cho câu thơ và làm cho ý thơ càng thêm sâu kín:

Con chưa biết con cò con vạc.

Con chưa biết những cành mềm mẹ hát,

Sữa mẹ nhiều con ngủ chẳng phân vân.

Đoạn thơ khép lại bằng những hình ảnh thanh bình của cuộc sống, bằng những giấc nồng say của trẻ thơ. Qua kết cấu của bài thơ, hình ảnh con cò từ trong lời ru của đoạn một đã đi vào tiềm thức của tuổi thơ ở đoạn hai – hình ảnh con cò đã trở nên gần gũi thiết thân và sẽ theo cùng con người đến suốt cuộc đời và ở đâu hình ảnh con cò trong ca dao cũng tiếp tục được sự sống của nó trong tâm thức con người. Hình ảnh con cò đã được xây dựng bằng sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú của nhà thơ, con cò được bay ra từ những câu ca dao để sống trong tâm hồn của trẻ thơ qua lời ru của mẹ, lời ru thấm đượm tình cảm thân thương trìu mến, lời ru nặng nghĩa, nặng tình:

Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!

Con cò trắng đến làm quen,

Cò đứng ở quanh nôi

Rồi cò vào trong tổ.

Cò vào trong tổ hoà nhập cùng những ước mơ, khát vọng của tuổi thơ, hoà cùng chung những giấc mơ đẹp trong lời ru hiền hoà của mẹ, và rồi hình ảnh con cò qua lời ru đã đi theo cùng và nâng đỡ con người trong mỗi chặng đường, trong suốt cả cuộc đời:

Cái cò… Sung chát, đào chua…

Câu ca mẹ hát gió đưa về trời

Ta đi trọn kiếp con người

Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru.

(Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa – Nguyễn Duy)

Lời mẹ ru:

Con cò bay lả bay la

Bay từ cổng Phủ bay ra cánh đồng

Như thế, hình ảnh con cò đã trở thành biểu tượng về lòng mẹ, về sự dìu dắt, nâng đỡ đầy dịu dàng, thân thương và lo lắng xót xa, suy ngẫm về cuộc đời của đứa con thơ một cách bền bỉ của người mẹ thương con:

Trời mưa

Quả dưa vẹo vọ

Con ốc nằm co

Con tôm đánh đáo

Con cò kiếm ăn…

Và cánh cò cũng đã trở thành bạn đồng hành của con người trên suốt cả đường đời từ tuổi ấu thơ trong nôi:

Con ngủ yên thì cò cũng ngủ,

Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi.

Đến tuổi tới trường:

Mai khôn lớn, con theo cò đi học,

Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân.

Và cả đến lúc trưởng thành:

Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ

Trước hiên nhà

Và trong hơi mát câu văn.

Đến đoạn ba, nhịp thơ thay đổi như dồn dập hẳn lên, hình ảnh con cò như được nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tượng cho tấm lòng người mẹ, lúc nào cũng ở bên con suốt đời:

Dù ở gần con,

Dù ở xa con,

Lên rừng xuống bể,

Cò sẽ tìm con,

Cò mãi yêu con.

Không gian nghệ thuật của bài thơ cũng góp phần biểu hiện sự phát triển của tứ thơ, của tình cảm và hành động của nhân vật trữ tình. Từ một không gian có giới hạn ngày càng rộng dần thêm đến một không gian tâm tưởng vừa bao la vừa sâu thẳm như chính lời hát lên từ trái tim người mẹ:

Con dù lớn vẫn là con của mẹ,

Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.

Từ sự thấu hiểu tấm lòng người mẹ, nhà thơ đã khái quát, đúc kết một quy luật của tình cảm có ý nghĩa như một phương châm, một triết lý bền vững, rộng lớn và vô cùng sâu sắc. Đó cũng chính là một ưu thế của nhà thơ Chế Lan Viên khi viết về một suy tưởng đầy triết lý.

Phần cuối bài thơ trở lại với âm hưởng lời ru và đúc kết ý nghĩa phong phú của hình tượng con cò trong những lời ru ấy:

Một con cò thôi,

Con cò mẹ hát,

Cùng là cuộc đời,

Vỗ cánh qua nôi.

Lời ru ấy được lặp đi, lặp lại qua từng đoạn thơ đã tạo nên một nét nhạc vừa dân gian vừa hiện đại xuyên suốt bài thơ. Vẻ đẹp của hình ảnh con cò – một hình tượng thống nhất tuyệt vời giữa tình cảm, hành động và ước mơ qua lời ru của mẹ ngày càng được khắc thêm đậm nét.

Hình ảnh con cò qua bài thơ mang nhiều ý nghĩa tượng trưng, luôn luôn biến hoá trong tiếng hát về lời ru về con cò, trong cánh cò dập dìu bay lượn. Hình ảnh con cò tượng trưng cho tấm lòng trong trắng, cho những nỗi khổ của ngày qua, cho niềm vui và mơ ước hiện nay, cho tình yêu thương rộng lớn của người mẹ cho cái bé bỏng côi cút của con thơ. Dường như, với tính chất tượng trưng con cò trong trường hợp nào cũng đúng cả, cũng để lại cho người đọc nhiều ấn tượng.

Bài thơ Con cò của Chế Lan Viên viết theo thể thơ tự do, các câu thơ dài ngắn không đều. Toàn bài gồm năm mươi mốt dòng thơ được chia làm ba đoạn. Có những dòng thơ hai tiếng, ba tiếng, bốn tiếng và cũng có dòng thơ bảy, tám tiếng. Khổ thơ cũng dài ngắn khác nhau: khổ đầu hai mươi dòng; khổ hai mười bốn dòng và khổ ba mười bảy dòng. Rõ ràng là tác giả không hạn định số chữ trong câu, cũng không hạn định số câu trong bài. Điều đó chứng tỏ tác giả đã xây dựng bài thơ theo mạch cảm xúc và đã góp phần khá rõ một số nét phong cách của Chế Lan Viên.

Hình ảnh con cò không mới, nhưng bắt nguồn từ mạch trữ tình tha thiết trong ca dao. Bài thơ Con cò là sự kết tinh giữa cảm hứng trữ tình dân gian và chất triết lí giản dị mà sâu sắc của tác giả Hoa ngày thường – Chim báo bão.

Tham khảo thêm: Cảm nhận về hai câu thơ trong bài Con cò (Chế Lan Viên)

Top 3 bài văn đạt điểm cao phân tích, cảm nhận bài thơ Con Cò (Chế Lan Viên)

Cảm nhận bài thơ Con Cò – Mẫu 1

Nhà thơ Chế Lan Viên được biết đến là một trong những tên tuổi hàng đầu của nền thơ ca Việt Nam thế kỉ XX. Bài thơ “Con cò” được ông sáng tác năm 1962, in trong tập thơ “Hoa ngày thường – Chim báo bão”. Bài thơ đã làm nổi bật hình tượng trung tâm con cò, qua đó ngợi ca tình mẹ bao la, thiêng liêng, cùng với đó là ý nghĩa sâu sắc của lời ru đối với cuộc sống của mỗi con người.

Mở đầu bài thơ, hình ảnh con cò đã được gợi ra qua những lời hát ru thân thuộc của mẹ:

“Con còn bế trên tay

Sữa mẹ nhiều con ngủ chẳng phân vân”

Hình ảnh con cò hiện lên qua lời ru của mẹ, đưa con vào những giấc ngủ say mềm. Con còn bé, chưa có đủ nhận thức để biết được “con cò”, “con vạc” là gì, nhưng con đã được mẹ đưa những hình ảnh ấy vào trong giấc ngủ, qua từng câu hát à ơi. Hình ảnh con cò quen thuộc qua những câu ca dao “con cò bay lả bay la” đã được mẹ nhẹ nhàng đưa vào tiềm thức của con, qua lời ru ngọt ngào. Những lời ru vừa ngọt ngào, vừa tha thiết, và mẹ đã vỗ về cho con bên vành nôi từ thủa tấm bé. Những lời ru ngọt ngào ấy, những hình ảnh con cò, con vạc thân quen ấy, dần dần cùng con đi vào những giấc ngủ say, trở thành một phần kí ức tuổi thơ của con. Tuy nhận thức của con chưa thể biết được rõ, “sữa mẹ nhiều con ngủ chẳng phân vân”, nhưng chắc chắn hình ảnh quen thuộc ấy đã in dấu trong giấc ngủ của con, cả một miền kí ức tuổi thơ của con.

Hình ảnh con cò lại được biến đổi, như đã trở thành người bạn đồng hành cùng con trên các chặng hành trình qua khổ thơ thứ 2:

“Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!

Và trong hơi mát câu văn…”

Trong từng bước hành trình của con, hình ảnh con cò vẫn luôn đồng hành, gắn bó và chứng kiến sự trưởng thành của con. “Cò đứng ở quanh nôi/ Rồi cò vào trong tổ”. Con cò đã trở thành người bạn với con, đồng hành cùng con. Cánh có như chở theo những ước mơ của con, “bay hoài không nghỉ”. Cò sẽ cùng con bước đi trên hành trình đầy ước mơ và hy vọng, sẽ là người cùng con tiến bước trên chặng đường tương lai chinh phục ước mơ của con.

Và, từ hình ảnh con cò luôn dõi theo con, ta cảm nhận được tình mẹ dành cho con bao la và rộng lớn biết nhường nào:

“Dù ở gần con

Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con”.

Dù là sự xa cách về không gian địa lý, thì “cò” vẫn luôn đồng hành và dõi theo con. Cho đến những câu thơ này, hình ảnh con cò đã tượng trưng cho lòng mẹ. Lòng mẹ luôn hướng về con, dù là con ở đâu, làm gì, mẹ cũng vẫn luôn dõi theo từng bước phát triển của con. Con dù còn nhỏ, hay đã trưởng thành, thì lòng mẹ vẫn vẹn nguyên như những ngày đầu, “tìm con”, “yêu con”. Lòng mẹ bao la là vậy, thiêng liêng là vậy, cuối cùng chính là sự hy sinh không biết mệt mỏi trên hành trình dõi theo con. Câu thơ “Con dù lớn vẫn là con của mẹ/ Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con” đã thể hiện vô cùng sâu sắc và cảm động tình mẹ dành cho con. Tấm lòng mẹ bao la, sâu sắc biết nhường nào.

Và lại một lời ru cất lên, kết thúc bài thơ nhưng lại mở ra cả một miền tình cảm sâu sắc của mẹ dành cho con:

“À ơi

Quanh nôi”

Hình cảnh con cò từ đầu bài thơ, lại xuất hiện ở đoạn kết bài. Lời ru vẫn xuyên suốt, vẫn vang vọng, gắn liền với cả cuộc đời của một con người. Lời ru của mẹ vẫn nhịp nhàng, vẫn đều đặn như thế, đem hình ảnh quen thuộc của cánh cò gửi gắm vào lời bài hát, để rồi tô thắm thêm cho tâm hồn con những nét đẹp, ý nghĩa của cuộc đời. Lời ru là yếu tố tinh thần không thể thiếu, như nuôi dưỡng và bồi đắp cho tâm hồn mỗi con người, là nền tảng phát triển của con người.

Nhà thơ Chế Lan Viên đã sử dụng thể thơ tự do để viết nên những dòng cảm nhận chân thành mà tha thiết về tình mẹ, về lời hát ru. Đồng thời, tác giả cũng vận dụng sáng tạo và linh hoạt hình ảnh “con cò”, qua đó nêu bật được tình mẹ bao la, thiêng liêng biết nhường nào. Đồng thời, ý nghĩa của lời hát ru cũng vô cùng quan trọng đối với sự hình thành và phát triển tâm hồn của mỗi con người.

Có thể liên hệ cảm nhận về tình cha con trong bài thơ Nói với con (Y Phương)

Cảm nhận bài thơ Con Cò – Mẫu 2

Chế Lan Viên là một nhà thơ tài năng của nền văn học Việt Nam. Ông có một phong cách nghệ thuật rõ nét, độc đáo đó là những suy tưởng, triết lý đậm chất trí tuệ và tính hiện đại. Đặc biệt, nhà thơ còn có nhiều sáng tạo trong nghệ thuật xây dựng hình ảnh thơ: hình ảnh thơ đa dạng, phong phú, kết hợp giữa thực và ảo. “Con cò” là một bài thơ như thế.

Con cò – hình tượng thơ xuyên suốt bài thơ và cũng là tên tác phẩm được khai thác từ trong ca dao truyền thống. Hình ảnh này xuất hiện rất phổ biến trong ca dao và dùng với nhiều ý nghĩa. Đó là hình ảnh người nông dân chân lấm tay bùn, vất vả cực nhọc; là người phụ nữ cần cù, lam lũ nhưng tất cả đều giàu đức hi sinh. Trong bài thơ này, nhà thơ vận dụng hình tượng ấy để làm biểu trưng cho tấm lòng người mẹ và những lời hát ru.

Bài thơ có bố cục ba phần với những nội dung được gắn với nhau bằng một lôgic khá mạch lạc: Hình ảnh con cò qua những lời ru bắt đầu đến với tuổi thơ ấu; hình ảnh con cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo cùng con người trên mọi chặng của cuộc đời; từ hình ảnh con cò, suy ngẫm và triết lý về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi người.

Xuyên suốt bài thơ, hình tượng con cò được bổ sung biến đổi trong mối quan hệ với cuộc đời con người, từ thơ bé đến trưởng thành và suốt cả đời người.

Mở đầu bài thơ, hình ảnh con cò được gợi ra liên tiếp từ những câu ca dao dùng làm lời hát ru. Ở đây tác giả chỉ lấy vài chữ trong mỗi câu ca dao nhằm gợi nhớ những câu ca dao ấy. Những câu ca dao được gợi lại đã thể hiện ít nhiều sự phong phú trong ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò trong ca dao. Câu “con cò Cổng Phủ con cò Đồng Đăng” gợi tả không gian và khung cảnh quen thuộc của cuộc sống ngày xưa từ làng quê đến phố xá.

Hình ảnh con cò gợi vẻ nhịp nhàng, thong thả, bình yên của cuộc sống vốn ít biến động thời xưa. Câu ca dao “con cò mà đi ăn đêm” hình ảnh con cò lại tượng trưng cho những con người cụ thể là người mẹ, người phụ nữ nhọc nhằn vất vả, lặn lội kiếm sống…

Qua lời ru của mẹ, hình ảnh con cò đến với tâm hồn ấu thơ một cách vô thức. Đây chính là sự khởi đầu con đường đi vào thế giới tâm hồn của con người qua lời ru, của ca dao, dân ca.

Con trẻ chưa hiểu nội dung, ý nghĩa của bài ca dao nhưng chúng được vỗ về trong âm điệu ngọt ngào, dịu dàng của lời ru. Chúng được đón nhận bằng trực giác tình yêu và sự che chở của người mẹ. Và khép lại đoạn thơ là hình ảnh thanh bình của cuộc sống.

Sau những năm tháng nằm nôi, cánh cò trở thành người bạn đồng hành của tuổi thơ:

“Cò trắng đến làm quen

Cò đứng ở quanh nơi

Rồi cò vào trong tổ

Con ngủ yên thì cò cũng ngủ

Cánh của cò, hai đứa đáp chung đôi”

Đến tuổi tới trường:

“Con theo cò đi học

Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân”.

Và khi con trưởng thành:

“Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ

Trước hiên nhà

Và trong hơi mát câu văn…”.

Con cò từ trong lời ru đã đi vào tiềm thức của tuổi thơ trở nên gần gũi, thân thiết và theo con người đi suốt cuộc đời. Từ trong ca dao, cánh cò đã được tiếp tục sự sống của nó trong tâm thức con người. Hình ảnh ấy được xây dựng bằng sự liên tưởng như được bay ra từ trong ca dao để sống trong lòng con người, theo cùng và nâng đỡ con người trong từng chặng đường. Hình ảnh con cò gợi ý nghĩa biểu tượng về lòng mẹ, về sự dìu dắt, nâng đỡ dịu dàng và bền bỉ của người mẹ.

Đến phần thứ ba của bài thơ, hình ảnh cánh cò đã được đồng nhất với hình ảnh người mẹ. Tấm lòng của mẹ như cánh cò lúc nào cũng ở gần bên con trong suốt cuộc đời:

“Dù ở gần con

Dù ở xa con

Lên rừng xuống bể

Cò sẽ tìm con

Cò mãi yêu con”

Từ đây, nhà thơ khẳng định một quy luật của tình cảm có ý nghĩa bền vững, rộng lớn và sâu sắc: tình mẫu tử.

“Con dù lớn vẫn là con của mẹ

Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con”

Câu thơ đi từ cảm xúc đến liên tưởng để khái quát thành những triết lý. Dù đi đâu, bên mẹ hay đến phương trời khác, dù còn nhỏ hay đã lớn khôn thì con vẫn được mẹ hết lòng thương yêu, che chở.

“Một con cò thôi

Con cò mẹ hát

Cũng là cuộc đời

Vỗ cánh qua nôi”

Lời ru cũng là khúc hát yêu thương. Sự hoá thân của người mẹ vào cánh cò mang nhiều ý nghĩa sâu xa, kết tụ những hi sinh, gian khổ, nhọc nhằn để những lời yêu thương càng trở nên sâu sắc, đằm thắm. Câu thơ cuối là một hình ảnh rất đẹp. Cánh cò vỗ qua nôi như dáng mẹ đang nghiêng xuống chở che, đang nói với con những lời tha thiết của lòng mẹ.

Bài thơ sử dụng thể thơ tự do nhưng cũng có câu mang dáng dấp của thể thơ 8 chữ. Thể thơ tự do giúp tác giả có khả năng thể hiện cảm xúc một cách linh hoạt, dễ dàng biến đổi. Các đoạn thơ được bắt đầu bằng câu thơ ngắn, có cấu trúc giống nhau, nhiều chỗ lặp lại hoàn toàn gợi âm điệu lời ru. Đặc biệt, giọng thơ gợi được âm hưởng của lời ru nhưng không phải là một lời ru thực sự. Đó còn là giọng suy ngẫm triết lý. Nó làm cho bài thơ không cuốn người ta vào hẳn điệu ru êm ái đều đặn mà hướng vào sự suy ngẫm, phát hiện.

Không chỉ vậy, trong bài thơ này, Chế Lan Viên vẫn chứng tỏ được sức sáng tạo trong việc tạo ra những hình ảnh nghệ thuật giàu sức gợi. Đó là việc vận dụng sáng tạo hình ảnh con cò trong ca dao. Hình ảnh con cò là nơi xuất phát, là điểm tựa cho những liên tưởng tưởng tượng hình ảnh của tác giả. Chế Lan Viên đã chứng minh rằng hình ảnh biểu tượng dù gần gũi, quen thuộc đến đâu vẫn có khả năng hàm chứa những ý nghĩa mới, có giá trị biểu cảm.

Con cò” của Chế Lan Viên là một bài thơ độc đáo. Viết về một đề tài không mới: tình mẫu tử; chọn những thi liệu đã thành truyền thống: hình ảnh con cò và âm điệu lời ru. Song, bằng sức sáng tạo và tài năng nghệ thuật, Chế Lan Viên đã để lại cho văn học một tứ thơ lạ và đầy suy tưởng sâu sắc. Đọc “Con cò”, ta như thấy trong mình ăm ắp những yêu thương mà cả cuộc đời của mẹ đã dành trọn cho mình.

Cảm nhận về bài thơ Con cò của Chế Lan Viên

Có thể bạn quan tâm: Văn mẫu hay nghị luận về tình mẫu tử

Cảm nhận bài thơ Con Cò – Mẫu 3

Trong các bài ca dao của Việt Nam, hình ảnh của con cò là một hình ảnh khá quen thuộc và phổ biến, nó được dùng để biểu tượng cho những con người nhỏ bé, những người phụ nữ tần tảo với cuộc sống mưu sinh… Lấy nguồn để tài từ ca dao dân gian đó, nhà thơ Chế Lan Viên đã sáng tác bài thơ “Con cò” để thể hiện được tình mẫu tử thiêng liêng, trong đó vì người con của mình mà người mẹ có thể hi sinh tất cả, đón nhận tất cả những khó khăn, gian khổ, thăng trầm của cuộc đời, chỉ mong sao đứa con nhỏ bé của mình được bình yên, hạnh phúc. Tình mẫu tử ấy không chỉ gây xúc động cho những độc giả mà đánh động vào phần tình cảm yếu mềm, thiêng liêng nhất trong mỗi con người, đó chính là tình cảm mẹ con.

Mở đầu bài thơ, nhà thơ Chế Lan Viên đã gợi ra khung cảnh thật ấm áp, đó là hình ảnh của người mẹ đang bế bồng đứa con bé nhỏ của mình trên tay, miệng thì ầu ơ hát những khúc hát ru cho đứa con ngủ. Trong những khúc hát ru, đứa trẻ không chỉ cảm nhận được giọng hát đầy tha thiết của mẹ mà đứa trẻ ấy còn được lắng nghe những lời tâm sự, giãi bày của người mẹ dành cho mình:

“Con còn bế trên tay

Con chưa biết con cò

Nhưng trong lời mẹ hát

Có cánh cò đang bay”

Qua lời hát, ta có thể hình dung là hình dáng nhỏ bé của đứa con, bé được mẹ dỗ dành, nâng niu trên tay “Con còn bế trên tay”, và vì còn rất nhỏ nên đứa bé chưa thể nhận thức được thế giới xung quanh của mình, càng không biết đến những con cò “Con chưa biết con cò”. Nhưng qua những lời hát ru của mẹ thì những cánh cò vẫn theo con vào giấc ngủ, vỗ về cho con ngủ ngoan, đó là những cánh cò đang bay “Có cánh cò đang bay”. Trong những lời hát ấy, con cò “bay lả bay la”, bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng, đó chính là cuộc sống mưu sinh đầy vất vả, nay đây mai đó của cò. Vất vả là vậy, thăng trầm là vậy mới có thể kiếm được miếng ăn, duy trì cho cuộc sống của mình. Nhưng vì con có mẹ nên con “ăn rồi lại ngủ”, trái ngược với cái vất vả của những cánh cò là sự hạnh phúc, bình yên nơi đứa con.

“Con cò ăn đêm

Con cò xa tổ

Cò gặp cành mềm

Cò sợ xáo măng”

Tiếp tục tâm sự về những cánh cò, câu hát đã gợi ra những bất trắc của cuộc sống, bởi cuộc sống của những chú cò rất gian khó, hoàn cảnh kiếm sống cũng là vào ban đêm, khi vạn vật chìm vào trong giấc ngủ, khi những nguy hiểm luôn trực chờ, rình rập. Vì vậy mà cò luôn mang trong mình những nỗi bất an, cò sợ xa tổ tức là sợ xa mái ấm bình yên để đến nơi đầy bất trắc kia kiếm sống, cò sợ gặp cành mềm, đó là những biến cố bất ngờ của cuộc sống mà không thể lường biết được, không thể nhận thức rõ ràng để tránh, cò sợ xáo măng, đó chính là những cái bẫy giăng sẵn, mà chỉ một sự vô ý thôi, cò có thể bị xáo măng, tức mạng sống bị đe dọa. Nhưng, đứa con dưới sự che chở của mẹ thì không còn phải lo lắng nhiều đến những biến cố ấy, bởi “Sữa mẹ nhiều con ngủ chẳng phân vân”.

“Lớn lên lớn lên, lớn lên…

Con làm gì

Con làm thi sĩ

Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ

Trước hiên nhà

Và trong hơi mát câu văn”

Tấm lòng người mẹ thật to lớn, vị tha. Vì đứa con của mình, mẹ nguyện che chở, bảo vệ, không muốn cho con bị ảnh hưởng, dù chỉ là một chút của cuộc đời đầy gian khó ngoài kia. Không những thế, người mẹ là người luôn tin tưởng và mong muốn cho con mình có một tương lai tương đẹp nhất. Câu hỏi “Lớn lên, lớn lên, lớn lên…/Con làm gì?” như một sự suy tư, trăn trở của người mẹ, vì người mẹ này không muốn con mình phải đương đầu với một cuộc sống vất vả, xuôi ngược như những cánh cò, vì vậy mà mẹ ngập ngừng và bộc lộ mong muốn con làm thi sĩ. Tại sao lại là thi sĩ mà không phải là bất kì nghề nào khác? Thi thĩ là người có tâm hồn nhạy cảm, có một trái tim biết yêu thương, người mẹ muốn cho con mình là một người giàu tình cảm, hơn thế nữa là họa sĩ thì có thể vẽ ra những bức tranh theo ý mình, cũng tức là làm chủ được cuộc sống, được tương lai cho chính mình.

Mơ ước ấy thật chính đáng, cao cả làm sao. “Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ” đây là câu thơ người mẹ thể hiện sự tin tưởng ở đứa con, tương lai của con sẽ là một tương lai rộng lớn, con như cánh cò trắng có thể thỏa sức vùng vẫy, cháy hết mình với những đam mê. Và từ những niềm mong mỏi đầy chân thành, da diết ấy, người mẹ khẳng định sự bất biến trong tình cảm cũng như thái độ của mẹ dành cho con:

“Dù ở gần con

Dù ở xa con

Lên rừng xuống bể

Cò sẽ tìm con

Cò mãi yêu con”

Đó chính là sự bất biến trong tình cảm, khi con lớn lên dù có ở gần con hay xa con, những khoảng cách về địa lí ấy không thể tạo thành được rào cản trong tình yêu của mẹ dành cho con, dù có bao nhiêu sóng gió, thăng trầm của cuộc đời có ập đến, dù có phải lên rừng hay xuống bể thì mẹ sẽ mãi tìm con, sẽ luôn luôn hướng về đứa con yêu thương của mình. Đến đây thì hình ảnh cánh cò đã trở thành biểu tượng của lòng mẹ, về tấm lòng yêu thương thiêng liêng mẹ dành cho con. Và cho dù con có lớn khôn, trưởng thành ra sao thì con vẫn mãi là con của mẹ, với mẹ thì con luôn là đứa trẻ ngày nào mẹ bế bồng trên tay, dù có lớn nhưng trong cảm nhận của mẹ thì con mãi là một đứa trẻ cần chở che “Con dù lớn vẫn là con của mẹ/ Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con”.

Con cò” là một bài thơ hay và cảm động viết về tình cảm thiêng liêng nhất trên đời, đó chính là tình mẫu tử. Qua bài thơ ta cảm nhận được sâu sắc tấm lòng của người mẹ dành cho những người con của mình, đó là thứ tình cảm chân thành, thiêng liêng mà vì đứa con của mình người mẹ ấy có thể hi sinh, có thể dâng hiến cả cuộc đời, chỉ mong cho con được hạnh phúc, được bình yên. Bài thơ cũng làm cho mỗi độc giả nhớ về người mẹ của mình và dành những tình yêu, sự biết ơn vô bờ nhất cho bậc sinh thành vĩ đại ấy.

Các bạn vừa tham khảo 4 bài văn mẫu hay nhất do tuyển chọn nêu cảm nhận về bài thơ Con cò của Chế Lan Viên. Chúc các bạn làm bài đạt kết quả tốt khi tham khảo tại Doctailieu.com.

Sưu tầm và tuyển chọn Văn mẫu lớp 12 hay nhất /

 

Văn mẫu hay lớp 9 phân tích, nêu cảm nhận về bài thơ Con cò của Chế Lan Viên – Để học tốt môn Văn lớp 9

Giáo dục

Bản quyền bài viết thuộc thcs-thptlongphu. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!
Tác giả: https://thcs-thptlongphu.edu.vn – Trường Lê Hồng Phong
Nguồn: https://thcs-thptlongphu.edu.vn/cam-nhan-ve-bai-tho-con-co-cua-che-lan-vien-hay-nhat/

Đăng bởi: Thcs-thptlongphu.edu.vn

Chuyên mục: Tổng hợp